div#header

Wednesday, November 5, 2008

გახდება თუ არა ბათუმი კანი?!

{ნანა კვაჭაძე}

კინო ძალიან მიყვარს და უკვე მესამე წელია ბათუმის საავტორო კინოს ფესტივალს მოუთმენლად ველოდები. ეს ახალგაზრდა ფესტივალია, ბიუჯეტიც მცირე აქვს და გამოცდილებაც, მაგრამ ფესტივალის ორგანიზატორებს აქვთ ალბათ ყველზე მთავარი _ ენთუზიაზმი.

ფესტივალი 23 ოქტომბერს პოლონურმა სურათმა, ანდჟეი ვაიდას `კატინმა~ გახსნა. ორი თვის წინანდელი რუსეთ-საქართველოს ომი ფესტივალზეც აისახა. ვაიდას `კატინი~, რომელიც კატინის ტყეში საბჭოთა არმიის მიერ ათასობით პოლონელი ჯარისკაცის მკვლელობაზე მოგვითხრობს, საქართველოში განვითარებული მოვლენების ფონზე ძალიან აქტუალური სურათი აღმოჩნდა.

ფესტივალის გახსნაზე პოლონური დელეგაციის რამდენიმე წევრმა, რუსული ენის ცოდნის მიუხედავად, პოლონურად მიმართა აუდიტორიას. ეს კარგი მაგალითია ფესტივალის ორგანიზატორებისთვის, რომელთაც `კატინის~ რუსულენოვანი ნაწილის თარგმნა არ ჩათვალეს საჭიროდ, ალბათ, იმ იმედით, რომ რუსული ისედაც ყველამ იცის.
კინო ფესტივალზე არასაკონკურსო პროგრამით აჩვენეს პოლონელი რეჟისორის, იერჟი ლუბაჩის დოკუმენტური ფილმი `გმირი ვეფხისტყაოსნები~, რომელიც საქართველოს ანექსიის შემდეგ, პოლონეთში გადახვეწილი ქართველი ოფიცრების შესახებ მოგვითხრობს. ჩვენებას ქართველი ჯარისკაცებიც ესწრებოდნენ, თუმცა ფილმის დასასრულამდე კინო დარბაზში მხოლოდ ორიოდე ჯარისკაცი დარჩა. როგორც ჩანს, საკმაოდ საინტერესო და ემოციურმა სურათმა მათზე შთაბეჭდილება ვერ მოახდინა.

კინო ფესტივალის დახურვის საზეიმო ცერემონიამ საკმაოდ კარგად ჩაიარა, მაგრამ ჩემთვის გაუგებარი დარჩა, რა ნიშნით დააჯილდოვა საავტორო კინოს ფესტივალმა გივი სიხარულიძე. სცენაზე ”შემხტარმა” (არ ვაჭარბებ!) გივი სიხარულიძემ ისიც გვიამბო, რომ თემურ ბაბლუანის ფილმებში, ”უძინართა მზე” და ”მემკვიდრეობა”, მთავარ როლს ასრულებს და პირადად მას კანის ფესტივალის პრიზიც აქვს მიღებული. ვისაც ეს ფილმები აქვს ნანახი, ალბათ ახსოვს სიხარულიძის მიერ შესრულებული სახასიათო როლები ამ ფილმებში. რაც შეეხება მთავარ როლს, ბატონ გივის ან მეხსიერება ღალატობს, ან ჰგონია, რომ ეს ფილმები ბათუმში ნანახი არა აქვთ.

წელს ფესტივალი გაცილებით უფრო ორგანიზებული იყო. ეს მაყურებლების სიმრავლითა და ფესტივალის მიმართ მასმედიის ინტერესითაც ჩანდა, თუმცა საორგანიზაციო საკითხები კვლავ ფესტივალის `აქილევსის ქუსლად~ რჩება. ფესტივალის პირველ დღეებში კინოდარბაზიდან გამოსული მაყურებული ხან არაზუსტ სინქრონულ თარგმანს, ხან ფილმზე დადებული ტიტრების არათანმიმდევრულობას უჩიოდა. ცალკე პრობლემა იყო ფილმების ჩვენების გრაფიკის დაუცველობა. კონკრეტული ფილმის სანახავად მოსულ მაყურებელს ფესტივალის პირველ დღეებში საათობით უხდებოდა ლოდინი სასურველი სურათის სანახავად.

ნებისმიერი ფესტივალის მთავარი მიზანი, რაც შეიძლება მეტი მაყურებლის მოზიდვაა. ფესტივალები არ კეთდება რამდენიმე ათეული ადამიანისთვის. გასულ წელთან შედარებით, საავტორო კინოს ფესტივალზე მაყურებელთა რაოდენობამ აშკარად იმატა, მაგრამ თუ მაყურებელს ვერ შესთავაზებ ფილმის კარგ თარგმანს, ფესტივალი მიმზიდველი ვერ გახდება. წლევანდელი ფესტივალის ყველაზე დიდი პრობლემა სწორედ ფილმების არასათანადო თარგმანი იყო, რამდენიმე ფილმის გამოკლებით, რომელთა ერთი ნაწილი ფესტივალის მენეჯერმა თავად თარგმნა და მაყურებლის მოწონებაც დაიმსახურა.
ფესტივალს არ აქვს საშუალება, რომ მაღალკვალიფიციური მთარგმნელები დაიქირაოს, მაგრამ ეს არ არის მაყურებლის პრობლემა და კრიტიკული დამოკიდებულება აბსოლუტურად გასაგები და გასათვალისწინებელია.

ის, რომ არაორგანიზებულობა ზოგადად დამახასიათებელია ქართული რეალობისთვის, არგუმენტად ვერ გამოდგება. ფესტივალის გახსნაზე არაერთხელ ახსენეს კანის ფესტივალი, რომელიც წლების წინ საფრანგეთის პატარა, პროვინციულ ქალაქში დაიბადა. უცხოელმა სტუმრებმა ბათუმის საავტორო კინოს ფესტივალს უსურვეს, რომ რეჟისორებს ფილმები კანის ნაცვლად, სწორედ ამ ფესტივალზე ჩამოეტანოთ.
კანამდე ძალიან შორია...
მაგრამ თუ ფესტივალის ორგანიზატორები საორგანიზაციო საკითხების უკეთ მოგვარებაზე არ იზრუნებენ, კარგი კინოფესტივალის ჩატარება მხოლოდ ოცნებად დარჩება.

No comments: