კახა ლომაია: ეს აღარ არის რუსეთის კონფლიქტი საქართველოსთან

ინტერვიუ საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივანთან, კახა ლომაიასთან

ნესტან ცეცხლაძე

ფოტო: პრესა.გე

-ბატონო კახა, რუსეთის მიერ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის აღიარებასთან დაკავშირებით, ბრიტანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა განაცხადა, რომ ეს `მაინც არ იმუშავებს~. რას ნიშნავს `არ იმუშავებს~ და რა რესურსი დარჩა საერთაშორისო საზოგადოებას, საქართველოს მთავრობას, რუსეთის წინააღმდეგ?
- ეს არის ეკონომიკური, ფინანსური, პოლიტიკური და დიპლომატიური ხასიათის ზომები. საქართველო არ არის მარტო და იმოქმედებს როგორც ცივილიზებული თანამეგობრობის წევრი. ამ ზომების მიზანი იქნება, რუსეთმა იგრძნოს შედეგები თავის ეკონომიკაზე, ფინანსებზე, პოლიტიკურ რეპუტაციასა და დიპლომატიურ ურთიერთობებზე. გადაიხადოს ფასი ამ უპასუხისმგებლო, უკანონო მოქმედებაზე, რომელსაც ის სჩადის 7 აგვისტოდან დღემდე. ევროპის მხრიდან იქნება გამალებული დახმარება საქართველოს ეკონომიკურ განვითარებაზე, მხარდაჭერა საქართველოსთვის იმ მიზნების მიღწევაში, რის გამოც დაიწყო და განახორციელა რუსეთმა ეს აგრესია საქართველოში. ანუ, დაჩქარებული ინტეგრაცია ევროსტრუქტურებში, ნატოში.
_ იმის მიუხედავად, რომ ამ დღეების განმავლობაში ბუში, ასევე ევროპის ლიდერები ინტენსიურად აკეთებდნენ განცხადებებს, მოსკოვმა უფრო გაამკაცრა პოლიტიკა და ბოლოს აფხაზეთისა და ოსეთის დამოუკიდებლობის აღიარებამდე მივიდა. ფიქრობთ, რომ რუსეთი იძულებული გახდება გადახედოს თავის გადაწყვეტილებებს?
_ ეს აღარ არის რუსეთის კონფლიქტი საქართველოსთან. ეს არის რუსეთის კონფლიქტი დანარჩენ ცივილიზებულ კაცობრიობასთან. უბრალოდ, ამ კონფლიქტის ადგილმდებარეობა, ჯერჯერობით, მხოლოდ საქართველოა. თუ მსოფლიოს უნდა, და უნდა რუსეთის შეჩერება, რომ მან ეს აგრესია აღარ გაავრცოს და ამავე დროს იყოს დაცული საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა, მან უნდა მიმართოს ზომებს. განცხადებები იყო ძალიან სწორი, კარგი, დროული, მაგრამ იყო მხოლოდ განცხადებები. ახლა დგება მოქმედების დრო. რა არის ეს მოქმედებები? - სანქციები. რუსეთის ეკონომიკა უფრო დამოკიდებულია დასავლურ ინვესტიციებზე, ვიდრე დასავლეთი რუსეთის გაზსა და ენერგეტიკაზე. შემთხვევითი არ არის, რომ საქართველოში აგრესიის დაწყებიდან დღემდე, რუსეთიდან დაახლოებით 17 მილიარდი დოლარი გავიდა. ამ უპასუხისმგებლო გადაწყვეტილების შემდეგ რუსეთის საფონდო ბირჟა ჩამოიშალა.
კარგად გვახსოვს, რომ საბჭოთა კავშირი დაანგრია არა დასავლეთის სამყაროს სამხედრო, არამედ ეკონომიკურმა და ფინანსურმა მოქმედებებმა. რუსეთი დღეს გაცილებით მეტადაა დამოკიდებული დასავლეთზე, ვიდრე საბჭოთა კავშირი. ამიტომ დროული, სწორი და ადეკვატური ზომები, რომელსაც დასავლეთი და მთელი ცივილიზებული საზოგადოება მიიღებს რუსეთის წინააღმდეგ, სწორედ რუსეთის ახალი იმპერიალიზმის დასასრულის დასაწყისია.
მიუხედავად ჩვენი შეგონებისა და გაფრთხილებისა, რომ რუსეთი სწორედ აქეთკენ მიდიოდა, იმდენად მოულოდნელი იყო ეს ყველასთვის, რომ პირველი რეაქციებიდანაც ჩანს - ზომები ძალიან სერიოზული იქნება... დევიდ მილიბანდმა დღეს ისიც კი განაცხადა, რომ უნდა შეიქმნას საერთაშორისო კოალიცია საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დასაცავად და რუსეთის შესაჩერებლად. ჩვენ უახლოეს მომავალში მოვლენების ძალიან სწრაფი განვითარების მომსწრენი გავხდებით.
_ თქვენ ახსენეთ სიტყვა ჩვენი შეგონების მიუხედავადო. გუშინ პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ასევე მკაცრი განცხადება გააკეთა ევროპის ქვეყნების მიმართ. დღეს მსგავსი განცხადება გააკეთა თემურ იაკობაშვილმა. რას ნიშნავს საქართველოს ხელისუფლების ეს განცხადებები?
_ მხოლოდ იმას, რაც ითქვა, რომ ჩვენ ვემადლიერებით ჩვენს პარტნიორებს, მეგობრებს იმ მხარდაჭერისთვის, რომელსაც ისინი გამოთქვამენ. იმ ინიციატივებს, რომლითაც ისინი გამოდიან. ჩვენ ვამბობთ: ცოტა ადრე რომ გაკეთებულიყო ასეთი განცხადებები - არა აგვისტოში, არამედ ერთი წლის წინ, როცა ქართველების გამოყრა დაიწყეს რუსეთიდან, შესაძლოა მოვლენები ასე არ განვითარებულიყო.
_ მოსახლეობა საუბრობს იმაზე, რომ ოსურმა მხარემ ცხინვალში ქართველი ჯარისკაცების ცხედრები გაანადგურა, შეესაბამება თუ არა ეს ინფორმაცია სინამდვილეს?
_ ეს ინფორმაცია დოკუმენტირებული არ გვაქვს. არ გამოვრიცხავთ ამას. მაქსიმუმი კეთდება იმისათვის, რომ თითოეული ჩვენი სამხედრო მოსამსახურის ცხედარს პატივი მივაგოთ და დავკრძალოთ ისე, როგორც ეს შეეფერებათ გმირებსა და ქრისტიანებს.
_ არსებობს დაზუსტებული ინფორმაცია სამოქალაქო თუ სამხედრო ტყვეების შესახებ?
_ ჩვენი ინფორმაციით, სამოქალაქო 101 მძევალი ჰყავთ. სამხედრო ტყვეებზე ინფორმაცია აღარ გვაქვს, თუ არ ჩავთვლით ფოთში აყვანილ 12 ჯარისკაცს.
_ ტყვეების გასათავისუფლებლად მოლაპარაკება რა ეტაპზეა?
_ მოლაპარაკებებს ჩვენი მხრიდან საპარლამენტო კომიტეტის თავმჯდომარე, გივი თარგამაძე და თავდაცვის მინისტრის მოადგილე, მამუკა მუჯირი აწარმოებენ. იმედი გვაქვს, რომ უახლოეს დღეებში მათ გავათავისუფლებთ.
_ მართალია, ქვეყანაში ჯერ კიდევ საომარი მდგომარეობაა, მაგრამ დაიწყეთ თუ არა სამხედრო ოპერაციების ანალიზი? მოსახლეობაში აქტიურად საუბრობენ, რომ სარდლობის მხრიდან დაშვებულ იქნა შეცდომები, რასაც ჯარისკაცების მსხვერპლი მოჰყვა. აღძრულია თუ არა საქმე ვინმეს მიმართ?
_ საქართველოს ოკუპაცია რუსეთის ჯარების მიერ არ დამთავრებულა. ვფიქრობ, ახლა მთავარია დეოკუპაციის განხორციელება. ანალიზი, რა თქმა უნდა, გაკეთდება და შესაბამისი დასკვნებიც დაიდება. ამ პროცესზე მთლიანობაში უნდა ითქვას, რომ საქართველოს შეიარაღებულმა ძალებმა ისეთი ზიანი მიაყენეს რუსეთს, რომელიც მას არ განუცდია ავღანეთის ინტერვენციის შემდეგ. ამას მოწმობს ციფრები, ამას მოწმობს თვითონ რუსი სამხედრო სარდლობის ჩვენებები. ერთ-ერთი რუსი გენერალი მეუბნებოდა, რომ ჩვენმა ჰაერსაწინააღმდეგო სისტემამ ისეთი ზარალი მიაყენა მათ ავიაგამანადგურებლებსა და ბომბდამშენებს, მათ შორის სტრატეგიულ ბომბდამშენს - ტვ 22-ს, რომ ასეთი ზარალი ავღანეთშიც კი არ გაგვიცდიაო.
იგივე ითქმის არტილერიაზე. ჩვენი მონაცემებით მათ 80-მდე ტანკი და სხვა მძიმე ტექნიკა გაანადგურეს. როკი-ჯავის მონაკვეთზე იყო ერთი აბსოლუტურად სამაგალითო და ქრესტომათიული ოპერაცია, რომელიც ჩაატარა ჩვენი სპეციალური დანიშნულების რაზმმა, როდესაც გაანადგურა 30-ბეტეერიანი კოლონა ცხინვალის ჩრდილოეთით. გენერალი დატყვევებას სასწაულად გადაურჩა. ხრულოვი დღესაც მკურნალობს.
ასეთი მაგალითი ბევრი იყო, საქართველოს არმიამ გმირული წინააღმდეგობა გასწია. მოდით ვთქვათ ასე _ რუსეთმა თავისი საუკეთესო ძალები ჩართო ამ ბრძოლაში. ნოვოროსიისკის სადესანტო დივიზიები, ყველაზე ბრძოლისუნარიანი 58-ე ჩრდილოკავკასიური არმია, 80-მდე ავიაგამანადგურებელი და 25-მდე სხვადახვა დანიშნულების სამხედრო გემი. ის სამი დღე იყო გმირული მიღწევა. რაც შეეხება ანალიზს, ანალიზი ყოველთვის გაკეთდება...
_ ანუ, ჯერჯერობით, საქმე არავის წინააღმდეგ არ არის აღძრული?
_ არა. ეს არ იქნება სწორი. გაანალიზებაზე საუბარი იქნება მას შემდეგ, როცა დეოკუპაციას მივაღწევთ.
_ დაუდასტურებელი ინფორმაციით, ზუგდიდში რუსეთის ჯარის შესვლის წინა დღით, ქართულმა მხარემ 50-მდე ქართველი სამხედრო მოსამსახურე დააკავა. ასევე არაოფიციალური ინფორმაციით, ომის შემდეგ კიდევ 20-მდე ოფიცერია დაკავებული. ეს რამდენად შეესაბამება სინამდვილეს?
_ მე ასეთი ცნობები არ მაქვს.
_ ბათუმში მოკლეს ქართული დაზვერვის ერთ-ერთი სერჟანტი - შავაძე. ოფიციალური ინფორმაციით, ის 13 აგვისტოს გაქცევის მცდელობისთვის მოკლა სპეცრაზმმა. თვითმხილველების თქმით, შავაძის დაკავების ოპერაციის დროს სპეცრაზმის წევრები იძახდნენ, რომ ის მოღალატე იყო. ოჯახის ახლობლების თქმით, ის იბრძოდა ცხინვალში. მათივე ინფორმაციით, გარდაცვლილის ცხედარს აღმოაჩნდა მრავალგზის მოტეხილობა და საკონტროლო გასროლის შედეგად მიყენებული სასიკვდილო ჭრილობა, ასევე მრავლობითი ჭრილობები.
_ მკვლელობას თუ ჰქონდა ადგილი, გამოძიებაც იქნება, მე საქმის კურსში არ ვარ. ყველაფერს გამოძიება დაადგენს. არ შემიძლია აზრი გამოვთქვა იმაზე, რაც არ ვიცი.