რექტორი რეფორმასა და ნათესავურ კლანზე

ალეკო ბაკურიძე: "ამერიკაში, სამსახურებში უფროსი არავის უყვარს, სამსახური არავის მოსწონს, მაგრამ ყველა მუშაობს. ჩვენთან კი საქმისადმი დამოკიდებულება არასწორადაა გაგებული. უნივერსიტეტი კიდევ ჩვეულებრივი სამსახური არაა... როდესაც დისერტაცია დავიცავი, ეს იმ დროს იყო კარგი, მაგრამ შეუძლებელია ყოველთვის მაგით ვიამაყო..."

რუსთაველის უნივერსიტეტის დაბალი რეიტინგის შეცვლის მიზნით, რექტორის ბრძანება სამსახურიდან მოსალოდნელი გათავისუფლების შესახებ თანამშრომლებმა უკვე მიიღეს; სტუდენტებისა და ექსპერტების გამოკითხვით, პროფესორ-მასწავლებლების მუშაობის ხარისხის შემოწმებაც იგეგმება. სამსახურის დაკარგვის მომლოდინე თანამშრომლები რექტორს უნივერსიტეტში `ნათესაური კლანის~ შექმნას ედავებიან. მოვლენების მოსალოდნელი განვითარების შესახებ `ბათუმელები~ ალეკო ბაკურიძეს ესაუბრა.
ნათია როყვა

_ ბატონო ალეკო, თქვენი აზრით, როგორია ბათუმის უნივერსიტეტის რეიტინგი სხვა ქართულ უნივერსიტეტებთან მიმართებაში?
_ ჩვენთან გრანტიან სტუდენტთა რაოდენობა მცირეა. ეს იმის მაჩვენებელია, რომ ჩვენი რეიტინგი საშუალოც არაა. ხარვეზები, ძირითადად, საქმის სწორად წარმართვასა და ადმინისტრაციაშია.
_ უნივერსიტეტი პროგრამული აკრედიტაციის გავლას შეძლებს?
_ საზოგადოებამ არ უნდა იფიქროს, რომ აქ დაბალი კვალიფიკაციის მქონე აკადემიური პერსონალი მუშაობს. ადამიანური რესურსებით ნამდვილად არ გაუჭირდება, თუმცა, გაყვითლებული ფურცლებითაც კითხულობენ ლექციებს, და ასეთ ვითარებაში რომელ პროგრამულ აკრედიტაციაზეა საუბარი.
_ ვინ კითხულობს ლექციებს გაყვითლებული ფურცლით?
_ ამის შემოწმება უკვე დავიწყეთ. აკადემიური საბჭოს სხდომაზე მინიმუმ ორი დეპარტამენტის ანგარიშს ვსწავლობთ. უკვე შევადგინეთ კითხვარი, ლექტორს შევისწავლით ანონიმურად, სტუდენტების გამოკითხვითა და იმ სპეციალობაში მომუშავე ექსპერტების შეფასებით. დასკვნების შეჯერების შემდეგ შესაბამის გადაწყვეტილებას მივიღებთ. ქიმიის, ინჟინერიისა და მშენებლობის დეპარტამენტების კვლევას მალე დავასრულებთ.
_ თუ გაირკვევა, რომ პროფესორ-მასწავლებლები სტანდარტებს არ აკმაყოფილებენ, მათთან ხელშეკრულებას გააუქმებთ?
_ დავიბარებთ და ავუხსნით რა პრობლემებია, მივცემთ გონივრულ ვადას გამოსწორებისთვის. თუ არა, ბუნებრივია, შევწყვეტთ ხელშეკრულებას.
_ ზოგადად, ბათუმის უნივერსიტეტში დოქტორანტურისა და მაგისტრატურის სწავლების ხარისხს რა შეფასებას მისცემთ?
_ ერთიც და მეორეც უნდა გამომდინარეობდეს ჩვენი უნივერსიტეტის სტრატეგიული განვითარების გეგმიდან. არ შეიძლება ყველაფერი ისწავლებოდეს და ყველანაირი სამეცნიერო ნაშრომი კეთდებოდეს ბათუმში, ამის არც ადამიანური რესურსია და არც მატერიაული. უნდა კეთდებოდეს ის, რაც ჩვენი რეგიონისთვის პრიორიტეტულია.
ვაპირებ, სწავლება გავხადო სამსემესტრიანი _ ორ სემესტრს სტუდენტები ჩვეულებრივი განრიგით ისწავლიან, მესამე სემესტრი იქნება საერთაშორისო. სტუდენტები უცხოელი პარტნიორების მიერ ჩატარებულ ლექციებს მოისმენენ.
_ ეს დამატებით გადასახადთან იქნება დაკავშირებული?
_ არა. ჩვენ უზრუნველვყოფთ სტუდენტების საცხოვრებელ პირობებს. საგარეო საქმეთა სამსახური მთლიანად შევცვალე. ახალი პიროვნებები, რომლებიც მოვიყვანე, აქტიურად არიან ჩართული ამ საქმიანობაში, ხელშეკრულებები გაფორმებულია ინგლისთან, გერმანიასთან, საბერძნეთთან, იტალიასთან და სხვა ქვეყნებთან.
_ `ბათუმელების~ ელფოსტაზე შემოვიდა ვრცელი წერილი, წერილის ერთი მონაკვეთზე თქვენი კომენტარი ვფიქრობ საინტერესოა. წერილში წერია: `ამჟამად მოქმედი რექტორის წინასაარჩევნო გამოსვლა ვიმნეს რომ მოესმინა, იფიქრებდა მაქსიმუმ ერთ თვეში ევროპული უნივერსიტეტი გავხდებით და ხელფასებიც შესაბამისი გვექნებაო. მაგრამ, როგორც თანდათანობით გამოიკვეთა, ვერც ახალმა რექტორმა გაუძლო ზეწოლას (დაწყებული მიხეილ მახარაძით _ უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარით და დამთავრებული სხვა წვრილფეხა ჩინოვნიკებით) და ყველაფერი ისევ ისე დარჩა, როგორც იყო. უფრო მეტიც, სასწავლო პროცესი გაუარესდა კიდეც~.
_ ვინც ეს დაწერა, ის სხვაგან მუშაობდა და აქ მუშაობა იმიჯად ჰქონდა. სასწავლო პროცესი კი არ გაუარესდა, სასწავლებელი, რომელიც მათთვის მეორე სამსახური იყო, როცა შუა ლექციიდან მიდიოდნენ, უნივერსიტეტს ემსგავსება. თუ დამისახელებთ ერთ ლექციას, რომელიც არ ჩატარდა ან ჩაიშალა, ის ლექტორი ჩემთან ვერ იმუშავებს. გამორიცხულია, სასწავლო პროცესთან დაკავშირებით ვინმეს რაიმე ვაპატიო. ზეწოლა არავისგან მაქვს. მაგას ვერ უძლებს ის, ვისაც სკამი, ხელფასი და თანამდებობა აინტერესებს. ამათგან მე არც ერთი არ მაინტერესებს.
_ თუ არ გაინტერესებთ, რატომ მიიღეთ რექტორის არჩევნებში მონაწილეობა?
_ ეს არის ჩემთვის სპორტული ჟინი. მონაწილეობას ვიღებ იქ, სადაც კონკურსია. თუ ვინმე ფიქრობს, რომ აკადემიის ინსტიტუტში დამიძახეს და მითხრეს მობრძანდით ბატონო დირექტორადო, ცდება, იქაც მყავდა კონკურენტები. ესაა ჩემი ადამიანური ვალდებულება, ჩემი კუთხეა და შემიძლია საქმე ვაკეთო.
_ უნივერსიტეტში ამბობენ, ეკონომიკის დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა ახალი საგნები გამოიგონა, მაგალითად, `აუდიტის მენეჯმენტიო~. ცალკეულ მასწავლებლებს ახალი საგნები გაუნაწილა არა პროფესიონალური ნიშნით, არამედ პირადი შეხედულებით. მათი თქმით, ამ ფაკულტეტზე, სწავლების მხრივ, სრული ქაოსია. ამაზე რას იტყვით?
_ უნივერსიტეტია არ არის სოფლის სკოლა, სადაც ერთი ინგლისურის მასწავლებელი ჰყავთ. დეპარტამენტში შეიძლება ისწავლებოდეს 15 დისციპლინა. ერთ ლექტორზე მიბმული სწავლა რატომ უნდა იყოს, იმდენად უნდა ერკვეოდეს ყველა ყველა მიმართულებაში, რომ როტაციული სისტემით უნდა შედიოდნენ ლექციებზე. ყველას თავისი ხედვა და მეცნიერული მიდგომა აქვს, ერთმანეთს ამიტომაც უნდა ენაცვლებოდნენ ლექტორები.
_ თქვენს მოადგილეს, ალექსანდრე ლაშხს, სამსახურიდან შესაძლო გათავისუფლებაზე ბრძანება გაუგზავნეთ, ეს რამ გამოიწვია?
_ სასწავლო და აკადემიურ დეპარტამენტებს გავუგზავნეთ გაფრთხილება მოსალოდნელი გათავისუფლების შესახებ და ალექსანდრე ლაშხს ვერ გამოვტოვებდი. ბევრი ფიქრობს ჩემზე, რომ `ახალი ცოცხია~, მაგრამ მე ყოველთვის ერთგული ვრჩები. საქმისთვის არასოდეს მიღალატია. თუ ვინმე ფიქრობს, რომ რექტორის გვერდით კლანური მმართველობა შეიქმნება _ ეს გამორიცხულია.
_ ამბობენ, რომ სამსახურში ახლობლები დაასაქმეთ, მაგალითად, პირადი მდივანი.
_ ყოფილი მდივანი შემოვიდა და მითხრა, იქნებ ვინმე შეარჩიოთო. ირმა ცეცხლაძე მოვიყვანე, ჩემი ნათესავია, მაგრამ ჩემი მდივანი ჩემი სინდის-ნამუსია. პირადმა მდივანმა ჩაი ხომ უნდა შემომიტანოს... აქ უცხოს ვერ შემოვიყვან, ეს ჩემთვის მიუღებელია. სადაც მიმუშავია, ერთადერთი ადამიანი - მდივანი, ყველგან მიმყავდა.
_ მძღოლიც გაათავისუფლეთ?
_ მძღოლიც ჩემი მოვიყვანე. სამსახურის მანქანით არ ვსარგებლობ, თბილისში დავდივარ ხშირად ოჯახში და მატარებს. ყველაფერს ხომ არ ვილაპარაკებ. `წყალი მიდგება მოდგება და კალაპოტში ჩადგება~. ეს თემები წინ წამოწეული იმიტომაა, რომ ადამიანები საქმით არ არიან დაკავებული.