{ლელა დუმბაძე/ბათუმელები}რუსული ენერგომატარებლები თუ საქართველო _ ევროპას არჩევანის გაკეთება კიდევ ერთხელ მოუწევს. საქართველო-რუსეთს შორის მტყუან-მართალი 18 ნოემბერს, ჟენევაში გამოიკვეთება. პოლიტოლოგ რამაზ საყვარელიძის პროგნოზები მომავალი კვირის ჟენევის შეხვედრაზე:
_ რაც უფრო ახლოვდება ჟენევაში დაგეგმილი მოლაპარაკებების თარიღი, მით უფრო მკაცრდება ევროპის პოზიცია საქართველოსთან მიმართებაში. ჩემი აზრით, ამ შეხვედრაზე უნდა ველოდოთ ევროპის გადახრას რუსეთისკენ, რაც ჩანს კიდეც და ეს გაუგებარი არ არის. საქმე იმაშია, რომ ევროპის გაბედულებას რუსეთთან ამერიკული ზურგი აქვს. როცა ამერიკას არ სცალია სხვა ქვეყნებისთვის, მაშინ ევროპა უსუსური ხდება რუსეთთან დაპირისპირებაში. ევროპა რუსულ ენერგომატარებლებზეა დამოკიდებული, ამიტომ არ უნდა ველოდოთ, რომ რუსეთს სანქციებს დაუწესებენ. შეფასება მეტ-ნაკლებად კრიტიკული იქნება, მაგრამ რუსეთისთვის მტკივნეული ნაბიჯები არ გადაიდგმება.
_ ამერიკას არ დააზარალებს ევროპის პასიურობა?
_ რაც უფრო გათამამდება რუსეთი, რა თქმა უნდა, საზიანოა ორივესთვის, მაგრამ ევროპა დღეს ირჩევს ცუდ ვარიანტებს შორის უკეთესს. ახლა ევროპას იმაზე ფიქრიც მოუწევს, რომელი რუსეთია უფრო სახიფათო _ კმაყოფილი თუ უკმაყოფილო. რუსეთი თავისი განვითარების იმ ფაზაშია შესული, რომ თუ რეალური ძალა არ დაინახა, უკან არ დაიხევს.
_ გამოდის, რუსეთის ერთადერთი შემაჩერებელი ძალა ამერიკაა?
_ ამერიკაც არ იქნება, თუ გაბედულება არ გამოიჩინა. იქნება თუ არა ობამას ამერიკა გაბედული, წავა თუ არა რადიკალურ ნაბიჯებზე, ეს, ჯერჯერობით, უცნობია.
ობამა, ალბათ, უფრო ფრთხილი იქნება, ვიდრე ბუში იყო, რომელმაც თავისი გაუფრთხილებლობით ბევრი პრობლემა გააჩინა. მას რომ არ აეკვიატებინა კოსოვოს დამოუკიდებლობა, არც აფხაზეთი და ოსეთი მოყვებოდა ამას. ნაკლებ სავარაუდოა, რომ ამ ტიპის ნაბიჯებს ობამა გადადგამს.
ეს არ გამორიცხავს იმას, რომ ბარაკ ობამამ უპირატესობა ეკონომიკურ ბერკეტებს მიანიჭოს. ეს არ იქნება რაღაც სადამსჯელო სანქციები, არამედ ფარული ეკონომიკური ომი, რის შემდეგ შეიძლება რუსული ეკონომიკა ცუდ დღეში ჩავარდეს.
_ აღმოსავლეთ ევროპის პოზიციები როგორი იქნება?
_ აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებიც ისევე დამოკიდებული არიან ეკონომიკურად რუსეთზე, როგორც დანარჩენი ევროპა, ამიტომ პარტნიორების ანგარიშის გაწევა მაინც მოუწევთ.
_ რას უნდა ველოდოთ კონფლიქტებთან მიმართებაში?
_ პირველ რიგში, საქართველო უნდა დაფიქრდეს ყველა იმ ნაბიჯზე, რასაც გადაგდამს. საქართველომ ურთიერთობა გაიფუჭა დასავლეთის პარტნიორებთან. როცა დასავლეთი ამბობს, რომ ომი საქართველომ დაიწყო და საქართველო ქმნის რაღაც გაურკვეველ სიუჟეტს იმაზე, სხვა როგორ დაესხა თავს, ეს გამაღიზიანებელია ევროპისთვის. გამოდის, ევროპას არ შეუძლია იმის დადგენა, ვინ დაიწყო ომი? ამიტომ იდიოტის როლში გამოდის.
ჩვენ როგორ უნდა გვქონდეს ევროპის იმედი, როცა ევროპას არ აქვს საქართველოს იმედი. ევროპა თხოვდა საქართველოს, არ ჩაბმულიყო საომარ მოქმედებებში, მაგრამ საქართველო მაინც ჩაება. ევროპას შეუძლია აირიდოს პასუხისმგებლობა იმაზე, რაც საქართველოში მოხდება. რაღაცის პასუხისმგებლობა ჩვენც უნდა ავიღოთ თავზე.
_ ეს შეაჩერებს რუსეთს?
_ არ ვიცი, რუსეთი რა ნაბიჯებს გადადგამს. მას ბევრი მოტივი აქვს იმისათვის, რომ იყოს გაბუტული. მაგრამ დასავლეთის დამოკიდებულება საქართველოსადმი შერბილდება, თუ საქართველო რაღაც პასუხისმგებლობას საკუთარ თავზეც აიღებს.
_ გამოდის, ჟენევის სამიტი ბევრს არაფერს შეცვლის საქართველოსთვის?
_ რაც არ უნდა გადაწყდეს, ჟენევის მოლაპარაკებები საქართველოსთვის მაინც მნიშვნელოვანი იქნება. რუსეთთან მოლაპარაკებით სიტუაცია არ გამოსწორდება, სიტუაცია დასავლეთთან უნდა გამოსწორდეს და მასზე იქნება ბევრი რამ დამოკიდებული. ამიტომ ეს პარტნიორები არ უნდა დავკარგოთ.
_ რაც უფრო ახლოვდება ჟენევაში დაგეგმილი მოლაპარაკებების თარიღი, მით უფრო მკაცრდება ევროპის პოზიცია საქართველოსთან მიმართებაში. ჩემი აზრით, ამ შეხვედრაზე უნდა ველოდოთ ევროპის გადახრას რუსეთისკენ, რაც ჩანს კიდეც და ეს გაუგებარი არ არის. საქმე იმაშია, რომ ევროპის გაბედულებას რუსეთთან ამერიკული ზურგი აქვს. როცა ამერიკას არ სცალია სხვა ქვეყნებისთვის, მაშინ ევროპა უსუსური ხდება რუსეთთან დაპირისპირებაში. ევროპა რუსულ ენერგომატარებლებზეა დამოკიდებული, ამიტომ არ უნდა ველოდოთ, რომ რუსეთს სანქციებს დაუწესებენ. შეფასება მეტ-ნაკლებად კრიტიკული იქნება, მაგრამ რუსეთისთვის მტკივნეული ნაბიჯები არ გადაიდგმება.
_ ამერიკას არ დააზარალებს ევროპის პასიურობა?
_ რაც უფრო გათამამდება რუსეთი, რა თქმა უნდა, საზიანოა ორივესთვის, მაგრამ ევროპა დღეს ირჩევს ცუდ ვარიანტებს შორის უკეთესს. ახლა ევროპას იმაზე ფიქრიც მოუწევს, რომელი რუსეთია უფრო სახიფათო _ კმაყოფილი თუ უკმაყოფილო. რუსეთი თავისი განვითარების იმ ფაზაშია შესული, რომ თუ რეალური ძალა არ დაინახა, უკან არ დაიხევს.
_ გამოდის, რუსეთის ერთადერთი შემაჩერებელი ძალა ამერიკაა?
_ ამერიკაც არ იქნება, თუ გაბედულება არ გამოიჩინა. იქნება თუ არა ობამას ამერიკა გაბედული, წავა თუ არა რადიკალურ ნაბიჯებზე, ეს, ჯერჯერობით, უცნობია.
ობამა, ალბათ, უფრო ფრთხილი იქნება, ვიდრე ბუში იყო, რომელმაც თავისი გაუფრთხილებლობით ბევრი პრობლემა გააჩინა. მას რომ არ აეკვიატებინა კოსოვოს დამოუკიდებლობა, არც აფხაზეთი და ოსეთი მოყვებოდა ამას. ნაკლებ სავარაუდოა, რომ ამ ტიპის ნაბიჯებს ობამა გადადგამს.
ეს არ გამორიცხავს იმას, რომ ბარაკ ობამამ უპირატესობა ეკონომიკურ ბერკეტებს მიანიჭოს. ეს არ იქნება რაღაც სადამსჯელო სანქციები, არამედ ფარული ეკონომიკური ომი, რის შემდეგ შეიძლება რუსული ეკონომიკა ცუდ დღეში ჩავარდეს.
_ აღმოსავლეთ ევროპის პოზიციები როგორი იქნება?
_ აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებიც ისევე დამოკიდებული არიან ეკონომიკურად რუსეთზე, როგორც დანარჩენი ევროპა, ამიტომ პარტნიორების ანგარიშის გაწევა მაინც მოუწევთ.
_ რას უნდა ველოდოთ კონფლიქტებთან მიმართებაში?
_ პირველ რიგში, საქართველო უნდა დაფიქრდეს ყველა იმ ნაბიჯზე, რასაც გადაგდამს. საქართველომ ურთიერთობა გაიფუჭა დასავლეთის პარტნიორებთან. როცა დასავლეთი ამბობს, რომ ომი საქართველომ დაიწყო და საქართველო ქმნის რაღაც გაურკვეველ სიუჟეტს იმაზე, სხვა როგორ დაესხა თავს, ეს გამაღიზიანებელია ევროპისთვის. გამოდის, ევროპას არ შეუძლია იმის დადგენა, ვინ დაიწყო ომი? ამიტომ იდიოტის როლში გამოდის.
ჩვენ როგორ უნდა გვქონდეს ევროპის იმედი, როცა ევროპას არ აქვს საქართველოს იმედი. ევროპა თხოვდა საქართველოს, არ ჩაბმულიყო საომარ მოქმედებებში, მაგრამ საქართველო მაინც ჩაება. ევროპას შეუძლია აირიდოს პასუხისმგებლობა იმაზე, რაც საქართველოში მოხდება. რაღაცის პასუხისმგებლობა ჩვენც უნდა ავიღოთ თავზე.
_ ეს შეაჩერებს რუსეთს?
_ არ ვიცი, რუსეთი რა ნაბიჯებს გადადგამს. მას ბევრი მოტივი აქვს იმისათვის, რომ იყოს გაბუტული. მაგრამ დასავლეთის დამოკიდებულება საქართველოსადმი შერბილდება, თუ საქართველო რაღაც პასუხისმგებლობას საკუთარ თავზეც აიღებს.
_ გამოდის, ჟენევის სამიტი ბევრს არაფერს შეცვლის საქართველოსთვის?
_ რაც არ უნდა გადაწყდეს, ჟენევის მოლაპარაკებები საქართველოსთვის მაინც მნიშვნელოვანი იქნება. რუსეთთან მოლაპარაკებით სიტუაცია არ გამოსწორდება, სიტუაცია დასავლეთთან უნდა გამოსწორდეს და მასზე იქნება ბევრი რამ დამოკიდებული. ამიტომ ეს პარტნიორები არ უნდა დავკარგოთ.
Posts
No comments:
Post a Comment