გაზის ხარისხი ბათუმში

ბათუმის მოსახლეობა ყველაზე დაბალკალორიულ ანუ დაბალი თბოწარმადობის გაზს მოიხმარს. მომხმარებელს, რომელიც გაზის დაბალ თბოუნარიანობაში დარწმუნებულია, ბუნებრივი აირის ხარისხში შეაქვს ეჭვი.

ნათია კოპალიანი, თედო ჯორბენაძე/ბათუმელები
უხარისხო, ნაკლებკალორიული გაზის მოხმარება იმას ნიშნავს, რომ გარკვეული სითბოს მისაღებად მეტი რაოდენობის გაზი იხარჯება. გარდა ამისა, სპეციალისტების თქმით, უხარისხო ანუ არასტანდარტული გაზი სხვადასხვა დანადგარებსა და მილებშიც ილექება და აბინძურებს მათ.

ყველაზე ხარისხიანად დღეს ირანული გაზია მიჩნეული, რომელიც საქართველოში, ფაქტობრივად, არ შემოდის. ნაკლებად შემოდის რუსული გაზიც. ქართული ბაზარი ამ დროისთვის, ძირითადად, აზერბაიჯანულ გაზზეა დამოკიდებული.

ექსპერტი ენერგეტკის საკითხებში, ლიანა ჯერვალიძე მიიჩნევს, რომ ”გაზის მთავარი მახასიათებელი მისი თბოწარმადობაა ანუ ერთეული რაოდენობის გაზს რამდენი ერთეული სითბოს მოცემა შეუძლია. სხვანაირად ამას გაზის კალორიულობა ჰქვია. ცნობილია, რომ ყველაზე კალორიული ირანული გაზია. ხარისხობრივი განსხვავება რუსულ და აზერბაიჯანულ გაზს შორის კი უმნიშვნელო უნდა იყოს”.

”ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის შესახებ” კანონის მიხედვით, `ბუნებრივი გაზი~ ეს არის ნახშირწყალბადები, რომლებიც, გარკვეულ წნევასა და ტემპერატურაზე აირად მდგომარეობაშია და რომელთა თბური შემცველობა არანაკლებ 31.8 მჯ/მ3-ია ანუ 7600 კკალ/მ3.

ნავთობისა და გაზის კორპორაციაში განმარტავენ, რომ როგორც ადგილობრივი, ისე საერთაშორისო ნორმატივი უშვებს დაბალი თბოუნარიანობის მქონე გაზის გამოყენების შესაძლებლობას, ოღონდ არის ქვედა მაქსიმალური ზღვარი, რომელზე ნაკლები თბოუნარიანობის გაზი, უკვე აღარ შეესაბამება სტანდარტებს. ასეთი ქვედა ზღვარი რუსული გაზისთვის 7600 კკლ/მ3-ია დაშვებული.

ბათუმის მოსახლეობა (`აჭარის ბუნებრივი აირის~ მიერ მოწოდებული ინფორმაციის მიხედვით), სწორედ ასეთ დაბალკალორიულ (7600 კკლ-მ3) ანუ ყველაზე დაბალი თბოწარმადობის გაზს მოიხმარს. ექსპერტთა ერთი ნაწილის განცხადებით კი, გაზის ხარისხზე, მაშინ, როცა საქართველოს სხვა ალტერნატივა არ აქვს, არ უნდა ვისაუბროთ.
კორპორაციის მონაცემებით საქართველო გაზს რუსეთიდან, აზერბაიჯანიდან, შაჰ-დენიზისა და ადგილობრივი, ნინოწმინდის საბადოდან იღებს. ამათგან რუსული ბუნებრივი აირი თავისი შემადგენლობით ყველაზე სუფთაა, ხოლო აზერბაიჯანული აირი ნაწილობრივ შეიძლება თანმყოლ გაზსაც შეიცავდეს. ექსპერტების თქმით, ბუნებრივი აირი, რომელსაც დღეს საქართველოს მოსახლეობა მოიხმარს, მთლიანობაში, დაბალკალორიულია, თანმყოლი გაზი კი გაცილებით უხარისხოა.

ქვეყანაში შემოსული ბუნებრივი აირის ხარისხზე ექსპერტები, მათივე თქმით, ოფიციალურ და ამომწურავ ინფორმაციას ვერ იღებენ. ადვილად ხელმისაწვდომი არც ბუნებრივი აირის სფეროში მომუშავე ფირმებთან დადებული ხელშეკრულებები თუ სხვადასხვა სახის დოკუმენტაციაა. ლიანა ჯერვალიძის განცხადებით, ”დოკუმენტების მოპოვება ექსპერტებისთვის თითქმის შეუძლებლია, ვინაიდან გაზის ბაზარი ოფიციალურად არის დარეგულირებული. აქედან გამომდინარე, კომპანიები ვალდებული არ არიან დოკუმენტაცია სადმე წარადგინონ~.

გაზიფიცირების სამუშაოებს დღეს აჭარაში აზერბაიჯანული კომპანია ”სოკარ ჯორჯია გაზი” აწარმოებს. მოსახლეობის ნაწილს კი ბათუმში ბუნებრივ აირს, ამ ეტაპზე, შპს `აჭარის ბუნებრივი აირი” აწვდის.

აღსანიშნავია, რომ ხარისხის (თბოწარმადობის) მიხედვით, გაზზე ფასებიც განსხვავებულია. რაც შეეხება გაზის გადასახადს, ლიანა ჯერვალიძის განცხადებით, `არსებული ტარიფი დაწესდა იმ დროს, როცა 1000 კუბური მეტრი რუსული გაზის ფასი 230 აშშ დოლარი იყო. მას შემდეგ ტარიფი არ შეცვლილა~. ჯერვალიძის თქმით, განსხვავებულია გაზის ფასები ევროპაშიც: `თუმცა, იქ ფასი დგინდება მილიონ ბრიტანულ თერმულ ერთეულებში და არა კუბურ მეტრებში~.

ექსპერტი დარწმუნებულია, რომ ზოგადად გაზზე ფასმა უნდა დაიკლოს: `გაზის ფასი ნავთობისა და ნავთობპროდუქტების ფასზეა მიბმული. მას შემდეგ, რაც ბარელ ნავთობზე ფასები დაეცა, გაზის ფასმაც უნდა დაიწიოს. გაზზე ფასის გადახედვა ხანგრძლივ კონტრაქტებში ყოველ 6-9 თვეში ხდება და კორექტირება ნავთობზე არსებული ფასების მიხედვით კეთდება~.

რაც შეეხება ბათუმში ბუნებრივი აირის ფასს, მოსახლეობისთვის, 1 კუბ/მ-ის ღირებულება 41,89 თეთრია, დღგ-ს გარეშე.