ინტერვიუ თავდაცვის ყოფილ მინისტრთან, გენერალ გია ყარყარაშვილთან
ემზარ დიასამიძე/გაზეთი ბათუმელები
ემზარ დიასამიძე/გაზეთი ბათუმელები
ფოტო: 24 საათი
_ როგორ შეაფასებთ ქართული ჯარის მოქმედებას კონფლიქტის დროს?! შედეგი გარდაუვალი იყო თუ შეიძლებოდა სხვა მდგომარეობა ყოფილიყო?
_ შეფასებების გაკეთების დრო ჯერ კიდევ არ არის. ყველაფერს შესწავლა უნდა... რაც შეეხება შედეგებს, რა თქმა უნდა, შეიძლებოდა სხვა, უკეთესი შედეგის მიღება.
_ რამდენად გამართლებული იყო სამსაათიანი მორატორიუმის გამოცხადება?
_ სხვაა საინფორმაციო საშუალებებით გავრცელებული ინფორმაცია და სხვაა საბრძოლო მოქმედებების დროს არსებული ვითარება. ომის დროს საგანგებო ვითარებაა და ყველასთვის ხელმისაწვდომი არ არის ინფორმაციის მიღება. ჩვენ რაც ვიცით მორატორიუმის შესახებ, ეს იყო საინფორმაციო პოლიტიკა და არა რეალობა.
_ რა მოხდა როკის გვირაბთან, რატომ ვერ მოხერხდა მისი ჩახერგვა ან აფეთქება?
_ გვირაბის აფეთქება, ფაქტობრივად, შეუძლებელია. ეს საკითხი ჯერ კიდევ ჩემი თავდაცვის მინისტრობის დროს იქნა შესწავლილი. ის ბომბებით ვერ აფეთქდება. საჭიროა მასთან მისვლა, გვირაბის კედლების გაბურღვა და შიგ ძლიერი ასაფეთქებელი ნივთიერებების ჩადება.
_ რამდენად მზად იყო ქართული არმია ცხინვალის კონფლიქტის წარმატებით მოსაგვარებლად?
_ მე ვთვლი, რომ ხელსაყრელი პირობა იყო.
_ ომის დასაწყისში ამბობდით, რომ ქართული არმიის სტრატეგია სწორი იყო...
_ შემიძლია იგივე გავიმეორო. ის, რომ ეს ნაბიჯი ოდესღაც უნდა გადადგმულიყო, ამაში ახლაც დარწმუნებული ვარ. მუდმივად გეუბნებიან, რომ მშვიდობიანი გზით მოაგვარეთ კონფლიქტი, მაგრამ მოწინააღმდეგე რეალურად არ მოდის დიალოგზე. ამავდროულად ვიცით ვინ დგას მის უკან. საჭირო იყო სხვა მეთოდების გამოყენება. ეს მეთოდები არის პოლიტიკური, სამხედრო, იდეოლოგიური. სამხედრო გზით ცეცხლის შეწვეტის იძულება კარგად იყო ახსნილი როგორც ჩვენი საზოგადოებისთვის, ისე მოწინააღმდეგისთვის. შემდეგ რა მოხდა, ეს უკვე ოპერატიული ხელოვნების საგანი და მოქმედების ტაქტიკაა. ამაზე მოგვიანებით შემეძლება ლაპარაკი, როდესაც ყველაფერი დასრულდება.
_ როგორი იყო გენერალური შტაბის მოქმედება. ამბობენ, რომ უკან დახევის დროს არაორგანიზებულად მოქმედებდნენ.
_ ამბობენ. მეც ასე ვიგებ. არა მარტო უკან დახევის დროს, არამედ წინ სვლის დროსაც.
_ რა მოხდა გორთან, ფაქტობრივად ქართული არმია იქ დაიშალა.
_ როცა სტრატეგია შევაფასე, მე მაშინ ვთქვი, რომ მთავარია არა შეტევის ორგანიზება, არამედ რამდენად არის ოპერაციის დასასრული განსაზღვრული, რამდენად იციან როგორ უნდა დაასრულონ ოპერაცია. სამწუხაროდ, ქართულ მხარეს სრულად არ ჰქონდა წარმოდგენილი ოპერაციის დასრულების ვარიანტი.
_ 58-ე არმიის შემოსვლით კონფლიქტში რუსეთი აშკარად ჩაერთო. რამდენად მართებული იყო ამ არმიაზე შეტევა?
_ ორი თვის წინ მქონდა საუბარი ერთ-ერთ მაღალი რანგის სამხედრო პირთან ამ თემაზე. როგორც აღმოჩნდა, მოვლენების განვითარების შეფასებისას ან ზედმეტად თვითდაჯერებულობა იყო რუსეთის სავარაუდო მოქმედებებზე, ან საერთოდ უგულვებელყოფილი იყო ეს ფაქტორი. რაც შეეხება იმას, რამდენად შესაძლებელი იყო რუსების წინააღმდეგ ბრძოლა, თუ სწორად განსაზღვრავ, ბრძოლა რუსების წინააღმდეგაც შეიძლება.
_ რა ძალები იქნა მიმართული ცხინვალისაკენ, რატომ მოხდა რომ საქართველოს სხვა ტერიტორიები დაუცველი აღმოჩნდა?
_ მთავარი ამოცანის შესრულებისას, ოპერატიული ვითარება მოითხოვს ძალების მობილიზებას მთავარი დარტყმის მიმართულებით. მე როცა 15 წლის წინ ოპერაცია დავიწყე ამ რეგიონში, მთავარი დარტყმის მიმართულებად ქალაქი ცხინვალი არ ამიღია. ეს იმით იყო გამოწვეული, რომ თავი ავარიდე რუსეთთან დაპირისპირებას, მით უმეტს, რომ მაშინ საერთაშორისო თანამეგობრობის იმედი არ მქონდა. სტრატეგიულ სიმაღლეებს დავარტყი და ამით მოწინააღმდეგე ვაიძულე ბევრ დათმობაზე წასულიყო. მაშინ, 25 წლის ბიჭმა, ასე განვსაზღვრე, მერჩივნა სიმააღლეებზე ავსულიყავი, ვიდრე ქვაბულში (ცხინვალში) ჩავსულიყავი. მიმაჩნია, რომ მთავარი დარტყმის მიმართულებად ცხინვალი არც ახლა უნდა აღებულიყო.
_ ამბობენ, ყველაზე დიდი დანაკარგი ქართულ ჯარს სწორედ ცხინვალთან ჰქონდა. ხომ არ გაქვთ მონაცემები დანაკარგებზე?
_ ერთის მხრივ საზოგადოებიდან მესმის, რომ დანაკარგი ძალიან დიდია. მეორე მხრივ, რასაც ოფიციალურად გვიდასტურებენ, მათ შორის სამხედრო წრეებში, ჯერჯერობით, დიდი ციფრი არ სახელდება. ეს ისეთი საკითხია, რომელიც არ დაიმალება.
_ ქართულ ავიაციაზე რას იტყვით, რატომ გაუჩინარდა კონფლიქტის დღეებში?
_ ბოლოს, სამწუხაროდ, ბევრი რამე გამოჩნდა. დასაწყისში ჩვენ წარმატებით დავიკავეთ რამდენიმე სოფელი. რეალურად ქართული არმია პირისპირ შეეჩეხა მასზე ბევრად ძლიერ მოწინააღმდეგეს. ამას არ ელოდა. აი, ეს გამოჩნდა.
_ როგორ შეაფასებთ ქართული ჯარის მოქმედებას კონფლიქტის დროს?! შედეგი გარდაუვალი იყო თუ შეიძლებოდა სხვა მდგომარეობა ყოფილიყო?
_ შეფასებების გაკეთების დრო ჯერ კიდევ არ არის. ყველაფერს შესწავლა უნდა... რაც შეეხება შედეგებს, რა თქმა უნდა, შეიძლებოდა სხვა, უკეთესი შედეგის მიღება.
_ რამდენად გამართლებული იყო სამსაათიანი მორატორიუმის გამოცხადება?
_ სხვაა საინფორმაციო საშუალებებით გავრცელებული ინფორმაცია და სხვაა საბრძოლო მოქმედებების დროს არსებული ვითარება. ომის დროს საგანგებო ვითარებაა და ყველასთვის ხელმისაწვდომი არ არის ინფორმაციის მიღება. ჩვენ რაც ვიცით მორატორიუმის შესახებ, ეს იყო საინფორმაციო პოლიტიკა და არა რეალობა.
_ რა მოხდა როკის გვირაბთან, რატომ ვერ მოხერხდა მისი ჩახერგვა ან აფეთქება?
_ გვირაბის აფეთქება, ფაქტობრივად, შეუძლებელია. ეს საკითხი ჯერ კიდევ ჩემი თავდაცვის მინისტრობის დროს იქნა შესწავლილი. ის ბომბებით ვერ აფეთქდება. საჭიროა მასთან მისვლა, გვირაბის კედლების გაბურღვა და შიგ ძლიერი ასაფეთქებელი ნივთიერებების ჩადება.
_ რამდენად მზად იყო ქართული არმია ცხინვალის კონფლიქტის წარმატებით მოსაგვარებლად?
_ მე ვთვლი, რომ ხელსაყრელი პირობა იყო.
_ ომის დასაწყისში ამბობდით, რომ ქართული არმიის სტრატეგია სწორი იყო...
_ შემიძლია იგივე გავიმეორო. ის, რომ ეს ნაბიჯი ოდესღაც უნდა გადადგმულიყო, ამაში ახლაც დარწმუნებული ვარ. მუდმივად გეუბნებიან, რომ მშვიდობიანი გზით მოაგვარეთ კონფლიქტი, მაგრამ მოწინააღმდეგე რეალურად არ მოდის დიალოგზე. ამავდროულად ვიცით ვინ დგას მის უკან. საჭირო იყო სხვა მეთოდების გამოყენება. ეს მეთოდები არის პოლიტიკური, სამხედრო, იდეოლოგიური. სამხედრო გზით ცეცხლის შეწვეტის იძულება კარგად იყო ახსნილი როგორც ჩვენი საზოგადოებისთვის, ისე მოწინააღმდეგისთვის. შემდეგ რა მოხდა, ეს უკვე ოპერატიული ხელოვნების საგანი და მოქმედების ტაქტიკაა. ამაზე მოგვიანებით შემეძლება ლაპარაკი, როდესაც ყველაფერი დასრულდება.
_ როგორი იყო გენერალური შტაბის მოქმედება. ამბობენ, რომ უკან დახევის დროს არაორგანიზებულად მოქმედებდნენ.
_ ამბობენ. მეც ასე ვიგებ. არა მარტო უკან დახევის დროს, არამედ წინ სვლის დროსაც.
_ რა მოხდა გორთან, ფაქტობრივად ქართული არმია იქ დაიშალა.
_ როცა სტრატეგია შევაფასე, მე მაშინ ვთქვი, რომ მთავარია არა შეტევის ორგანიზება, არამედ რამდენად არის ოპერაციის დასასრული განსაზღვრული, რამდენად იციან როგორ უნდა დაასრულონ ოპერაცია. სამწუხაროდ, ქართულ მხარეს სრულად არ ჰქონდა წარმოდგენილი ოპერაციის დასრულების ვარიანტი.
_ 58-ე არმიის შემოსვლით კონფლიქტში რუსეთი აშკარად ჩაერთო. რამდენად მართებული იყო ამ არმიაზე შეტევა?
_ ორი თვის წინ მქონდა საუბარი ერთ-ერთ მაღალი რანგის სამხედრო პირთან ამ თემაზე. როგორც აღმოჩნდა, მოვლენების განვითარების შეფასებისას ან ზედმეტად თვითდაჯერებულობა იყო რუსეთის სავარაუდო მოქმედებებზე, ან საერთოდ უგულვებელყოფილი იყო ეს ფაქტორი. რაც შეეხება იმას, რამდენად შესაძლებელი იყო რუსების წინააღმდეგ ბრძოლა, თუ სწორად განსაზღვრავ, ბრძოლა რუსების წინააღმდეგაც შეიძლება.
_ რა ძალები იქნა მიმართული ცხინვალისაკენ, რატომ მოხდა რომ საქართველოს სხვა ტერიტორიები დაუცველი აღმოჩნდა?
_ მთავარი ამოცანის შესრულებისას, ოპერატიული ვითარება მოითხოვს ძალების მობილიზებას მთავარი დარტყმის მიმართულებით. მე როცა 15 წლის წინ ოპერაცია დავიწყე ამ რეგიონში, მთავარი დარტყმის მიმართულებად ქალაქი ცხინვალი არ ამიღია. ეს იმით იყო გამოწვეული, რომ თავი ავარიდე რუსეთთან დაპირისპირებას, მით უმეტს, რომ მაშინ საერთაშორისო თანამეგობრობის იმედი არ მქონდა. სტრატეგიულ სიმაღლეებს დავარტყი და ამით მოწინააღმდეგე ვაიძულე ბევრ დათმობაზე წასულიყო. მაშინ, 25 წლის ბიჭმა, ასე განვსაზღვრე, მერჩივნა სიმააღლეებზე ავსულიყავი, ვიდრე ქვაბულში (ცხინვალში) ჩავსულიყავი. მიმაჩნია, რომ მთავარი დარტყმის მიმართულებად ცხინვალი არც ახლა უნდა აღებულიყო.
_ ამბობენ, ყველაზე დიდი დანაკარგი ქართულ ჯარს სწორედ ცხინვალთან ჰქონდა. ხომ არ გაქვთ მონაცემები დანაკარგებზე?
_ ერთის მხრივ საზოგადოებიდან მესმის, რომ დანაკარგი ძალიან დიდია. მეორე მხრივ, რასაც ოფიციალურად გვიდასტურებენ, მათ შორის სამხედრო წრეებში, ჯერჯერობით, დიდი ციფრი არ სახელდება. ეს ისეთი საკითხია, რომელიც არ დაიმალება.
_ ქართულ ავიაციაზე რას იტყვით, რატომ გაუჩინარდა კონფლიქტის დღეებში?
_ ბოლოს, სამწუხაროდ, ბევრი რამე გამოჩნდა. დასაწყისში ჩვენ წარმატებით დავიკავეთ რამდენიმე სოფელი. რეალურად ქართული არმია პირისპირ შეეჩეხა მასზე ბევრად ძლიერ მოწინააღმდეგეს. ამას არ ელოდა. აი, ეს გამოჩნდა.
Posts
No comments:
Post a Comment