პაატა ზაქარეიშვილი: აფხაზეთის სამუდამოდ დაკარგვის საფრთხე იზრდება

განმეორდება თუ არა რუსული ინტერვენცია, როგორ აისახება ჩრდილო კავკასიური კონფლიქტები საქართველოზე, რას უნდა ველოდოთ ჟენევის შეხვედრიდან და როგორ დამთავრდება წლევანდელი 7 ნოემბერი? ამ საკითხებზე ”ბათუმელები” პოლიტოლოგ პაატა ზაქარეიშვილს ესაუბრა.
ლელა დუმბაძე/ბათუმელები
ფოტო: გაზეთი ბათუმელები - რუსული ტანკები ენგურჰესზე.

-ბატონო პაატა, ცხინვალიდან მოსახლეობის ევაკუაციის დაწყებასა და რუსული ტექნიკის გაორმაგებაზე ტელევიზიებით ვრცელდება კადრები. საომარი მოქმედებების განახლებას არც ვანო მერაბიშვილი გამორიცხავს. როგორ ფიქრობთ, რისთვის ემზადება რუსეთი და რისთვის საქართველო?
-დიდი ხანია თბილისში არ ვარ, რაჭაში ვიმყოფები და მხოლოდ რადიოზე თუ მიმიწვდება ხელი. როცა რაღაცის შეფასებას ვახდენ, ყოველთვის ვამოწმებ ინფორმაციას, როგორც აფხაზურ და ოსურ მხარესთან, ასევე პირადი კავშირებით. შესაბამისად, მე ახლა ამის საშუალება არ მაქვს. თუმცა, ვიცი, რომ მხოლოდ ქართულ წყაროებზე დაყრდნობა სანდო არ არის. რაკი მერაბიშვილმა დაადასტურა, ეს არ ნიშნავს, რომ ასეა, რადგან ძალიან ხშირად მერაბიშვილიც ტყუის. ვფიქრობ, რუსეთის გააქტიურება 18 ნოემბერთანაა კავშირში, როცა ჟენევაში მოლაპარაკებების ეტაპი უნდა განახლდეს. რუსეთს სურს შექმნას იმის ილუზია, რომ კონფლიქტურ რეგიონებში მისი არსებობა აუცილებელია.
ქართული მხარე ომით ვერ იქნება დაინტერესებული, რადგან მისი სამხედრო ინფრასტრუქტურა მოშლილია.
-დეკემბერში რუსეთის მხრიდან საომარი მოქმედებების განახლება რამდენად შესაძლებელია?
-მანამდე ჟენევის შეხვედრაა, შემდეგ კი ნატოს მინისტერიალი. ყველამ ვიცით, რომ მაპს არ გვაძლევენ, თუმცა რუსეთს მაინც ეშინია, ამიტომ დაძაბულობას ქმნის. ის ქართული მხარის პროვოკაციაში ჩათრევას ცდილობს.
- ქართულმა მხარემ რა უნდა გააკეთოს ახალი ომის ასაცილებლად?
-- მაქსიმალურად უნდა აამუშაოს ევროკავშირის დამკვირვებლები. როგორც ვიცი, ისინი ყოველდღე წერენ ანგარიშებს და ეროკავშირის შტაბს აწვდიან. ამ ინფორმაციას თუ არსად არ ავრცელებენ, ესეც განგაშის ნიშანია. სანამ ჟენევის შეხვედრა არ დასრულდება, ძნელია იმის თქმა, რისი მონიტორინგის უფლება აქვთ. ისინი, ჯერჯერობით, მხოლოდ ე.წ. `ბუფერულ ზონებში~ არიან.
-ამერიკელ და რუს გენერლებს ჰელსინკში საიდუმლო შეხვედრა ჰქონდათ. თქვენი აზრით, ისინი რაზე შეიძლება შეთანხმებულიყვნენ?
-ეს შეხვედრა იყო არა დაპირისპირების, არამედ თანამშრომლობის და ეჭვი მეპარება, რომ ეს თანამშრომლობა საქართველოს საწინააღმდეგო იყოს. ამერიკაში, სანამ არჩევნები არ დასრულდება და ახალი ადმინისტრაცია არ დაიწყებს მუშაობას, რუსეთთან ურთიერთობებს არავინ გადახედავს. 20 იანვარს ინაუგურაცია იქნება. ასე, რომ შეერთებული შტატების ახალი ადმინისტრაცია, საქართველოსთვის თებერვალ-მარტამდე ვერ მოიცლის.
-ამით, ალბათ, ისარგებლებს რუსეთი. რა გართულებებს უნდა ველოდეთ?
-პოლიტიკა ისეა მოწყობილი, რომ დროისა და გეოგრაფიის ფაქტორს, კლიმატსაც კი, დიდი მნიშვნელობა აქვს. ბუნებრივია, რუსეთი ეცდება ეს ფაქტორი მის სასარგებლოდ გამოიყენოს.
- საუბარია გალის რუსულ სამხედრო ქალაქად გადაქცევაზე, ეს რა საფრთხეებს შეიცავს?
- აფხაზეთის სამუდამოდ დაკარგვის საფრთხე იზრდება. ადრე არ მჯეროდა ამის. თუ რუსეთს სურს, რომ სოჭის ოლიმპიადა უზრუნველყოს, უსაფრთხოების ზონა მეტ-ნაკლებად შორს, ვთქვათ, გალის რაიონში უნდა გადმოიტანოს. როგორც ჩანს, ისინი ფსოუზე სახელმწიფო საზღვრის მოსპობასა და ამ საზღვრის დადგენას მდინარე ენგურის გასწვრივ აპირებენ. თუ ეს ვერსია განხილვადია, მაშინ, ცხადია, საფრთხე არსებობს.
- ოლიმპიადის ჩატარება ეჭვის ქვეშ იდგა, რატომ დაუთმეს რუსეთს?
- ევროპამ შუამავლის როლი, მხოლოდ ცეცხლის შეწყვეტის საქმეში ითავა. დანარჩენს ჟენევის კონფერენცია გადაწყვეტს. იქ გამოჩნდება, რამდენად გაუვიდა რუსეთს და რა სახელი დაერქმევა კონფლიქტის მხარეებს. თუმცა, ყველაფერს ეს შეხვედრა მაინც ვერ გადაწყვეტს, მაგალითად, ოსეთისა და აფხაზეთის სტატუსს... მნიშვნელოვანია ოცეულის შეხვედრა ვაშინგტონში ეკონომიკურ საკითხებზე, რომელიც 15 ნოემბერს შედგება. იქაც გამოჩნდება, რა დონეზეა მსოფლიოსა და რუსეთს შორის დამოკიდებულება. საქართველოსთვის ოლიმპიადის ჩატარება მაინც საფრთხეებს წარმოადგენს, რადგან რუსეთში ბევრი ფული შევა და სწრაფად მოხდება აფხაზეთის ინფრასტრუქტურის ათვისება.
- ჩრდილო კავკასიაში განვითარებული მოვლენები თუ აისახება საქართველოში არსებულ კონფლიქტებზე?
- თუ ეს პროცესები რუსეთის პროვოცირებულია და უნდა, რომ კავკასიაში ერთი ხელის მოსმით დაამყაროს სიმშვიდე, მაშინ არაფერში წაადგება საქართველოს. თუმცა, რუსეთი ხშირად იქცევა სულელურად. ვფიქრობ, ჩრდილო კავკასიაში გრძელვადიანი პერმანენტული აჯანყებები არ იქნება. შეიძლება მხოლოდ პატარ-პატარა აჯანყებები, ტერაქტები და ისლამური საფრთხეები გაჩნდეს, რაც საქართველოს სულაც არ აძლევს ხელს. საქართველო ისლამურ სახელმწიფოებს შორის, შეიძლება სატრანზიტო ქვეყნადაც იქცეს.
- სამეგრელოს რეგიონის ჟურნალისტების ინფორმაციით, რუსეთი სამეგრელოსა და სვანეთის ავტონომიების შექმნაზე მუშაობს და სიტუაციასაც აკონტროლებს... რამდენად რეალურია ეს და რა უნდა მოიმოქმედოს ხელისუფლებამ ამ მუხტის შესაჩერებლად?
- რუსეთს ასეთი სულელური და უპერსპექტივო პროექტები აჭარასა და სამეგრელოში ჰქონდა. ქართველები ხშირად იქცევიან არასწორად, მაგრამ როგორც ერი, შექმნილია. ეს გეგმა ვერ განხორციელდება.
- 7 ნოემბერს იგეგმება ოპოზიციის აქცია თბილისში. რას ფიქრობთ ამ აქციაზე?
- ეს იქნება წმინდა პოლიტიკური ნაბიჯი, რადგან ხელისუფლება უნდა მიხვდეს, რომ მას 7 ნოემბერს არ აპატიებენ.
- შეიძლება, ხელისუფლებამ თქვას, რომ ოპოზიციაში არიან რუსეთის აგენტები და მის დაკვეთას ასრულებენ. თქვენი შეფასება ამასთან დაკავშირებით.
- თუ რუსეთის აგენტებში ჩემნაირ ხალხს ეძებენ, კარგად ყოფილა ხელისუფლების საქმე. ხელისუფლებას ყველგან აგენტები ელანდება, სხვა არაფერი დარჩენია. აქციის შედეგი ის იქნება, რომ ხელისუფლებას 7 ნოემბერი შეახსენოს და აჩვენოს ის, თუ როგორ უნდა ატარებდეს აქციას ერი, რომელმაც სამხედრო წარუმატებლობა იწვნია, და არა ტაშ-ფანდურით.