ამერიკა-საქართველოს სამხედრო ხელშეკრულება

{ემზარ დიასამიძე/ბათუმელები}

ამერიკა-საქართველოს შორის სამხედრო ხელშეკრულება ახალ წლამდე დაიდება. ამის შესახებ განცხადებას საქართველოს ხელისუფლების პირველი პირები აკეთებენ. ხელშეკრულების დეტალები საზოგადოებისთვის ღია ვერ იქნება, რასაც ოპოზიცია აპროტესტებს. მათი აზრით, ხელისუფლებას ხალხის ნდობის მანდატი უკვე დაკარგული აქვს, ამიტომ ისინი ხელშეკრულების საზოგადოებისთვის გაცნობას ითხოვენ.
ექსპერტი კავკასიის საკითხებში, მამუკა არეშიძე აცხადებს, რომ ასეთი ტიპის დოკუმენტები, ხშირ შემთხვევაში, ფართო საზოგადოებისთვის დახურულია. თუმცა, "საერთო პათოსი, თუ რა ვალდებულებას იღებს ქვეყანა, რა თქმა უნდა, ყველასათვის უნდა იყოს ცნობილი. ვფიქრობ, ამ სიტუაციაში, სასურველია, საზოგადოებამ მეტი იცოდეს დოკუმენტის თაობაზე”.

მაშინ, როცა ნატოს წევრმა ქვეყნებმა მაპ-ზე უარი გვითხრეს, ამერიკა ცალმხრივად დებს საქართველოსთან სამხედრო შეთანხმებას. მსგავსი შეთანხმება ამერიკამ უკრაინასთან უკვე გააფორმა. რას მოიმოქმედებს ნატო იმ შემთხვევაში, თუ ამერიკას რუსეთთან დაპირისპირება მოუწევს?

არეშიძის აზრით, რუსეთ-ამერიკას შორის სამხედრო დაპირისპირება, სავარაუდოდ, არ იქნება: "როგორც ვიცი, სამხედრო ძალების განლაგებაზე საუბარი არ მიდის. დახმარებაში, ალბათ, იარაღის, აღჭურვილობის მოწოდება, სამხედრო ინფრასტრუქტურაში თანხის ჩადება იგულისხმება. შეიძლება საჰაერო თავდაცვის სისტემების შექმნაში დაგვეხმარონ, შესაძლებელია ჩაგვრთონ პატრიოტის სისტემის გამოყენებაშიც, რომელიც ნატოს გააჩნია რეგიონში, მაგალითად, თურქეთში. ეს ის სისტემაა, რითაც ამერიკა ერაყის პირველ ომში ისრაელს იცავდა. ასევეა საზღვაო აკვატორიის გაკონტროლება, თანამგზავრული სისტემების უფრო ინტენსიურად გამოყენება და სხვა”.

ბუნებრივია, ამერიკის ახალი ინიციატივა მძაფრ რეაქციას გამოიწვევს მეზობელ რუსეთში. თუმცა, რეაქცია დამოკიდებული იქნება ამერიკის ქმედებებზე. არეშიძის აზრით, თუკი აშშ აქ საკუთარი ჯარების განლაგებას დაიწყებს, ამაზე რუსეთს მძაფრი რეაქცია ექნება და ამას შეიძლება ახალი სამხედრო დაპირისპირებაც მოჰყვეს: "გამორიცხული არაა, რუსეთმა დაასწროს და სამხედრო ოპერაცია თავად წამოიწყოს. იმ შემთხვევაში თუ სამხედრო დახმარება მხოლოდ შეიარაღების მოწოდებას მოიცავს, მაშინ, ალბათ, მხოლოდ განცხადებებით შემოიფარგლებიან".

მიუხედავად იმისა, რომ აგვისტოს მოვლენებში რუსეთი საქართველოსთან ერთად მთავარ დამნაშავედ ამერიკას აცხადებს და მას `სააკაშვილის რეჟიმის~ შეიარაღებასა და ომის დაწყების წაქეზებაში ადანაშაულებს, ბოლო დროს აშშ-სთან მიმართებაში რუსი პოლიტიკოსები რადიკალურ განცხადებებს არ აკეთებენ. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, სერგეი ლავროვმა ისიც კი განაცხადა, რომ მას ამერიკელები საქართველოს ნატო-ში გაწევრიანებაზე უარის თქმას შეჰპირდნენ. ამასთან, ობამას ადმინისტრაციის ჩამოყალიბების შემდეგ განახლდება ნატო-რუსეთის საბჭოს მუშაობაც.

ზუსტად ამ მოვლენებს უსწრებს წინ საქართველო-აშშ-ს სამხედრო ხელშეკრულება, რომელიც ობამას ადმინისტრაციას რუსეთთან ურთიერთობაში მეტ თავისუფლებას მიანიჭებს. ექსპერტების აზრით, რუსეთის ვარაუდი მხოლოდ ვარაუდია: "ლავროვი ბევრ ურთიერთგამომრიცხავ რამეს ამბობს. რაც შეეხება ობამას, დარწმუნებული ვარ, იმავე პოლიტიკას გააგრძელებს საქართველოსთან მიმართებაში, რაც ახლა აქვს ამერიკას. განსხვავება ის იქნება, რომ ჰილარი კლინტონი, რომელიც ამ პოლიტიკას გააკონტროლებს, ჩვენ ხელისუფლებას ბევრად უფრო მოქნილი პოლიტიკის გატარებას მოსთხოვს რუსეთთან მიმართებაში".

არეშიძის თქმით, სააკაშვილის განცხადება რუსეთთან ურთიერთობების მოგვარებაზე, ამ ეტაპზე, უსაფუძვლოა: "სააკაშვილს ეს პროცესი არ დაუწყია და ვერც დაიწყებს, რადგან რუსეთის ხელისუფლებაში, ჯერჯერობით, ტაიმ-აუტი აქვთ აღებული. ისინი ამერიკაში ახალი ადმინისტრაციის ჩამოყალიბებას ელოდებიან. თანაც, მათ ერთმნიშვნელოვნად განაცხადეს, რომ სააკაშვილთან საქმე არ ექნებათ