არასამთავრობო სექტორი და საზოგადოება

"იმის თქმა, რომ ყველა ადამიანს აქვს სიცოცხლის უფლება, იმის მიუხედავად, დამნაშავეა ის თუ არა, აუცილებელი იყო, როცა როინ შავაძე მოკლეს"; "საზოგადოებას თავისი აზრი აუცილებლად უნდა გამოეხატა, როცა ჩინოვნიკი ნარკოტიკზე დააკავეს და ისევ თანამდებობაზე დატოვეს"; "საზოგადოება აუცილებლად უნდა შეკრებილიყო პარლამენტის წინ, რადგან დეპუტატებს რეაგირება არ ჰქონოდათ სახალხო დამცველის ანგარიშზე, რომელშიც ადამიანის უფლებების დარღვევის უამრავი მტკიცებულება იყო წარმოდგენილი".

ლელა დუმბაძე/ბათუმელები

ზემოთ ჩამოთვლილი მესიჯები ბათუმში მოქმედ არასამთავრობოებს ეკუთვნით. ამ სექტორში აღიარებენ, რომ საქართველოში სამოქალაქო აქტივობამ იკლო. არასამთავრობო ორგანიზაციის _ "ქალების ინიციატივა თანასწორობისათვის~, თავმჯდომარე ლელა გაფრინდაშვილის აზრით, საზოგადოებას მკაფიოდ ვერ წარმოუდგენია, სად არის მისი ადგილი. "საზოგადოების ავტონომიურობა კი, სოციალური პროტესტის არსებობისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია".

ლელა გაფრინდაშვილის თქმით, დღეს სამოქალაქო და პოლიტიკურმა სექტორმა როლები გაცვალეს, რაც საზოგადოების აქტიურობას ხელს უშლის: "ხალხის თანამშრომლობა პოლიტიკოსებთან რაღაც დოზით დასაშვებია, მაგრამ მათთან ფარული ალიანსები სამოქალაქო საზოგადოების საქმე არ არის".

სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლების თქმით კი ეს როლი მათ პოლიტიკოსებს დაუთმეს. "იმიტომ, რომ ჩვენ არ გვინდა ასოცირებულნი ვიყოთ მათთან, _ აცხადებს "დემოკრატიის ინსტიტუტის" ხელმძღვანელი, გენო გელაძე. - ნებისმიერი სამოქალაქო აქტივობის დროს პოლიტიკური სახეები წინა რიგებში დგებიან და ყველაფერს პოლიტიკურ სარჩულს ადებენ".

გელაძე გარკვეულ ბრალს ამაში მედიასაც სდებს: `ავიღოთ თუნდაც ხელვაჩაურის მიწების ამბავი. აქცია ნამდვილად არ იყო პოლიტიკოსებისგან მართული, მაგრამ ჟურნალისტებმა მაინც პოლიტიკური სახე ჩაწერეს და აჩვენეს, რომ თითქოს ყველაფრის ინიციატორი ისინი იყვნენ".

გელაძეს მიაჩნია, რომ არც ერთ საზოგადოებრივ აქტივობას, რომელიც ადამიანის უფლებების დარღვევის წინააღმდეგ გამოიხატა, საქართველოში შედეგი არ ჰქონია: "შესაბამისად, ჩვენც და მოსახლეობაც შევეგუეთ იმ სტერეოტიპს, რომ აქციებით არაფერი მიიღწევა".

"ადამიანის უფლებათა დაცვის ცენტრის" ხელმძღვანელის, მირანდა ჩარკვიანის თქმით, "თუ აქციაზე ჩემთან ერთად პოლიტიკოსიც დგას, ეს არ ნიშნავს, რომ ჩვენ იდენტური ვართ".

ჩარკვიანის აზრით, ეს პრობლემა იმ განცდით არის გამოწვეული, რომ თუ ხელისუფლებაში არ მოხვალ, ისე ვერაფერს შეცვლი. "რაღაც გაორებულ რეალობაში ვცხოვრობთ, _ ამბობს იგი. _ დარწმუნებული ვარ, დროთა განმავლობაში, ენჯეო სექტორის თუნდაც ლოკალური მუშაობით, საზოგადოება სრულად მიიღებს იმ ინფორმაციას, რაც მას უფლებების დასაცავად სჭირდება. თუ ხელისუფლება ხალხს აზრის გამოხატვის საშუალებას აღარ მისცემს, ეს განცდა აუცილებლად გადაიქცევა დიდ სამოქალაქო აქტივობაში".

ჩარკვიანის აზრით, ხელისუფლების გამოსაფხიზლებლად "წერტილოვანი დარტყმებიც" მნიშვნელოვანია. "ეს შეიძლება იყოს ყველა მნიშვნელოვანი კანონდარღვევა, რაზეც საზოგადოებას აუცილებლად უნდა ჰქონდეს რეაქცია".

"წერტილოვანი დარტყმების" მომხრეა "სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტის" წარმომადგენელი, ირაკლი ანანიძეც. მისი აზრით, საზოგადოებრივი აქტივობა იმიტომ გახდა არაეფექტური, რომ ადამიანის უფლებათა დარღვევის შემთხვევებმა იმატა: `იმდენად მიეჩვია საზოგადოება ასეთ ამბებს _ "ნარკოტიკზე აიყვანეს", "იარაღი ჩაუდეს", "მოკლეს", რომ აქტივობა ნიჰილიზმში გადაიზარდა".

ანანიძის აზრით, აქტივობას ზოგჯერ ხელს ქვეყნის პოლიტიკური მდგომარეობაც უშლის: "როცა შავაძე მოკლეს, საზოგადოებას უნდა ეთქვა, რომ სიცოცხლის ხელყოფა დაუშვებელია, მაგრამ ვშიშობდით არ გვევნო ქვეყნისთვის, რომელიც საომარ მდგომარეობაში იმყოფებოდა. თუმცა, შეიძლებოდა პროტესტი ბადრი ქაჯაიასთან დაკავშირებით გამოგვეხატა, რომელიც ხალხის ხარჯზე მაღალ ხელფასს იღებდა, ნარკოტიკზე დააკავეს, მაგრამ ისევ მუშაობს".

არასამთავრობოები აღიარებენ, რომ მათ კოორდინირებული მუშაობა აკლიათ, რაც ხალხისა და სამოქალაქო სექტორის ერთიანობას აფერხებს.