სტიქიის პირისპირ

ბერიძეების სახლი სოფელ ხერთვისში 11 დეკემბერს მეწყერმა ნაწილობრივ დაანგრია. მეწყერი დილით განვითარდა, ამიტომ ოჯახში მხოლოდ ერთი ადამიანი იმყოფებოდა. მსხვერპლი არ არის. წვიმის დროს ბერიძეების სახლი შეიძლება მთლიანად დაინგრეს.

ნათია როყვა/ბათუმელები

საბედნიეროდ, მეწყრულ მოვლენას ხელვაჩაურში ამჯერად მსხვერპლი არ მოჰყოლია, ოღონდ თორმეტსულიანი ოჯახი, ფაქტობრივად, ღია ცის ქვეშ დარჩა (მათ შორის ორი პატარა ბავშვია). "დათვი არ ვარ, ტყეში რომ ვიცხოვრო", _ ამბობს ოჯახის უფროსი უშანგი ბერიძე. ბერიძეები დღისით სახლის იმ ნაწილში ცხოვრობენ, რომელიც ნგრევას გადაურჩა, ღამეს კი მეზობლებთან ათევენ.

"სახლი დეფორმირებულია, აღინიშნება გრუნტი წყლების გამოვლინებები. საშიში გეოლოგიური პროცესების გამო შესაძლოა გაუთვალისწინებელი შედეგები დადგეს. საკარმიდამო ნაკვეთი საცხოვრებლად საფრთხეს წარმოადგენს", _ წერია გეოლოგიურ დასკვნაში, რომელიც უკვე რვა წელია ბერიძეების ოჯახში ინახება. ამ დასკვნაში კიდევ ბევრი მიზეზია ჩამოთვლილი, რის გამოც სახლში ცხოვრებას გეოლოგები შეუძლებლად მიიჩნევენ.

მიუხედავად ამისა, მრავალსულიანი ოჯახი დახმარებას სახელმწიფოს წლებია უშედეგოდ თხოვს. მათთვის ძალიან საშიში გასული კვირა იყო, მეწყერმა სახლის ნაწილი დაანგრია (პირველ სართულზე სამზარეულო და მეორე სართულის ნახევარი). ნგრევის დროს შინ ბერიძეების მხოლოდ ერთი შვილი, ოთარი იმყოფებოდა.

"სახლმა რყევა რომ დაიწყო, 12 საათი იქნებოდა. გარეთ გამოვიქეცი, თორემ ნანგრევების ქვეშ მოვყვებოდი. გადავრჩი~, _ ყვება 25 წლის ოთარი; "ჯერ სახლის ჩამონგრევის და მერე ბიჭის ღრიალის ისეთი ხმა იყო, მეგონა ეს საცოდავები ნანგრევებში მოყვნენ" _ ამბობს მეზობლის ქალი.

ბერიძეების ოჯახი მიწის მონაცვლეობას ითხოვს. 2001 წლიდან დღემდე ყველა გამგებელს მიმართეს, მათ შორის ასლან თავდგირიძესაც, რომელიც ახლა უკვე საქართველოს პარლამენტის წევრია და წინასაარჩევნოდ დახმარებას დაჰპირდა კიდეც.
ოჯახის დიასახლისმა, სახლის დანგრევის შემდეგ საინფორმაციო საშუალებებით სცადა მთავრობის ყურადღების მიქცევა. `საგანგებოდ ჩამოვედი ბათუმში და აჭარის ტელევიზიას მივმართე დახმარების თხოვნით. დამპირდნენ, რომ ამოვიდოდნენ, მაგრამ ჩვენი ამბის გაშუქება არ ისურვეს~, _ ამბობს ნაზიკო შველიძე.

როცა ბერიძეების მეზობლებმა შეიტყვეს, რომ მათი ამბის გასაშუქებლად `ბათუმელების~ ჟურნალისტი იყო მისული, მთელი სოფელი დამეწყრილის ეზოში შეიკრიბა. შეშფოთებული მეზობლების მოთხოვნა ასეთია: "ამ ოჯახს რამენაირად დავეხმაროთ". ისინი სოფელში გეოლოგების ასვლასაც ითხოვენ.

"სანამ მიწა არ დაგვმარხავს, მანამდე არ დაგვეხმარება მთავრობა", _ ამბობს დიასახლისი, რომელიც მხარდასაჭერად შეკრებილ მეზობლებს ყავას უხარშავს. ღუმელი სახლის იმ ნაწილში უდგას, რომელიც ჯერ კიდევ არ დანგრეულა. მასპინძელი სტუმრებს ხის მაგიდასთან ეპატიჟება. მაგიდასთან კედელზე პრეზიდენტ სააკაშვილის ფოტოა გაკრული წარწერით _ "საქართველო სიღარიბის გარეშე".

"მთავრობა იცვლება, მაგრამ ჩემი დამხმარე კაცი არაა, _ ამბობს ბატონი უშანგი. - ამას რომ ვამბობ, ზოგი ოპოზიციონერს მეძახის, მარა არაა მასე, ჩემი პრეზიდენტის სურათი აგერ მაქვს გაკრული".

წელს, აჭარაში, სექტემბერ-ოქტო¬მბერში მეწყერმა 11 ადამიანის სიცოცხლე იმსხვერპლა. ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის სოფელ მასაურაში ჩავლეიშვილების ოჯახის ოთხი წევრი დაიღუპა, სოფელ ახალსოფელში _ ერთი, ქობულეთში, სოფელ ხალაში კი _ ექვსი ადამიანი.
ხერთვისში, უშანგი ბერიძის სოფელში, სულ 45 კომლი ცხოვრობს. აქ ამბობენ, რომ რამდენიმე ეროზირებული ოჯახი მთავრობამ უკვე დააკმაყოფილა. ამჟამად საფრთხე მხოლოდ სამ ოჯახს ემუქრება. ერთი სახლი უკვე დაინგრა, ორი ოჯახიც მეწყრის შიშით ცხოვრობს.

თანასოფლელების თქმით, გადაუდებელი დახმარება დავით გვიანიძის ოჯახსაც ესაჭიროება, რადგან მისი სახლის ქვეშაც წყალი დგას ანუ ყოველი გაწვიმება შეიძლება მსხვერპლით დასრულდეს.

ბერიძეების ოჯახი სტიქიის შედეგად დაზარალებულთა II კატეგორიაში იყო. ამ კატეგორიაში ხვდება ოჯახი, რომლის საცხოვრებელი სახლი არ არის დანგრეული, მაგრამ დაზიანებულია იმდენად, რომ საცხოვრებლად გამოუსადეგარია; სახლი აღდგენას არ ექვემდებარება. ამჯერად კი, ბერიძეები, ფაქტობრივად, I კატეგორიაში (სახლი ან მისი ნაწილი დანგრეულია სტიქიური მოვლენების შედეგად) აღმოჩნდნენ.

დაზარალებულებს განსახლებას სხვა რეგიონში სთავაზობენ
აჭარის ჯანდაცვის მინისტრის მოად¬გილის ირაკლი ბარამიძის განცხადებით, ბერიძეების ოჯახის შესახებ ინფორმაციას მანამ არ ფლობდნენ, ვიდრე ამის შესახებ "ბათუმელებმა" არ აცნობა. ყოველ შემთხვევაში, სამინისტროში დაზარალებულთა ოჯახის შესახებ არც ვინმეს უცნობებია და არც განცხადება არ შესულა.

ირაკლი ბარამიძე, რომელიც დაზარალებულთა შემსწავლელი სამთავრობო კომისიის წევრიცაა, აცხადებს, რომ თუ აღნიშნულ ოჯახს სურვილი ექნება, ჯანდაცვის სამინისტრო აღმოსავლეთ ან სამხრეთ საქართველოში უზრუნველყოფს ბინით: "კონკრეტულად, ამ ეტაპისთვის ჯანდაცვის სამინისტროს გააჩნია საცხოვრებელი სახლები, ლაგოდეხისა და ახმეტის რაიონებში, სადაც ეკომიგრანტი ოჯახები უნდა შევასახლოთ. რაც შეეხება მიწის მონაცვლეობას, ეს ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის გადასაწყვეტია".

დაზარალებულთა მხრიდან თანხმობის შემთხვევაში ოჯახის სხვა რეგიონში ჩაყვანას სამინისტრო უზრუნველყოფს, ანუ გაიღებს ტრანსპორტირების ხარჯებს. "ეკომიგრანტები ადგილზე დამკვიდრებისთვისაც მიიღებენ თანხას. თუმცა, ეს თანხა დაკონკრეტებული არაა _ შეიძლება 700 ან 1000 ლარი იყოს ", _ აცხადებს მინისტრის მოადგილე.

აჭარის ჯანდაცვის სამინისტროსა და ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლები სოფელ ხერთვისში დაზარალებული ოჯახების მდგომარეობას ამ დღეებში ადგილზე შეისწავლიან.

"წინასწარ არ ვიცით რამდენი დაზარალებული გვეყოლება. გარკვეული თანხა დაზარალებულებისთვის ყოველთვის არის მიმართული, გნებავთ ბიუჯეტიდან, ან სარეზერვო ფონდიდან"_ აცხადებს ბარამიძე _ გაზაფხულზე სამთავრობო კომისია აჭარის ყველა სოფელში მონიტორინგს ჩაატარებს. მუნიციპალიტეტის, საკრებულოს თავმჯდომარეები და სოფლის რწმუნებულები გვაწვდიან ინფორმაციას დაზარალებულთა შესახებ, შემდეგ ამ ინფორმაციის საფუძველზე ყველა გამგეობაში მივდივართ და ვამოწმებთ დაზარალებულებს".

კითხვაზე, ვის ეკისრება დაზარალებულთა სიცოცხლეზე პასუხისმგებლობა, მინისტრის მოადგილე პასუხობს: "ვისაც ჰქონდა ინფორმაცია აღნიშნული ოჯახის შესახებ, ვფიქრობ ნაწილობრივ ყველას".

აჭარის ბიუჯეტში მიმდინარე წელს სტიქიის შედეგების სალიკვიდაციოდ თუ პრევენციული ზომების გასატარებლად მიზნობრივი პროგრამები დაფინანსებული არ ყოფილა. შესაბამისი ხარჯები არც მომავალი წლის ბიუჯეტის პროექტშია გაწერილი.
`სტიქიისა და ხანძრის შედეგად დაზარალებული ოჯახების ერთჯერადი მატერიალური დახმარების ფონდი¬სთვის~ 746 000 ლარი მხოლოდ 2007 წლის ბიუჯეტში იყო გამოყოფილი, ანალოგიური ფონდი კი მიმდინარე წლიდან აღარ არსებობს.
აჭარის 2009 წლის ბიუჯეტის პროექტის მიხედვით კი, სარეზერვო ფონდში 1,5 მილიონი ლარია გაწერილი.