ქობულეთის ციტრუსის ქარხანა აღარ მუშაობს

საწარმო საგადასახადომ დალუქა, გოჩა ძასოხოვი კი პეკინის ოლიმპიადიდან არ დაბრუნებულა

ქობულეთის ციტრუსების გადამამუშავებელი ქარხანა, რომელიც პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა ორი წლის წინ გახსნა, დალუქულია. შპს `ქართულ პროდუქტში~, რომელიც ამ ქარხნის მფლობელია, საგადასახადო ინსპექცია მუშაობს. ქარხანაში არსებული 760 ტონა გადამუშავებული პროდუქცია შესაძლოა გაფუჭდეს.
ლელა დუმბაძე /ბათუმელები

გახსნის ცერემონიაზე პრეზიდენტმა თქვა: ”ეს არის საქართველოს ეკონომიკის პასუხი დახრჩობის მცდელობაზე. დასრულდა ის დრო, როცა რუსეთის საზღვარზე ავტომანქანებით ვტვირთავდით სოფლის მეურნეობის პროდუქტებს”.

ციტრუსების გადამამუშავებელი ქარხანა, რომელიც სეზონურად მუშაობს, 9 სექტემბერს დაილუქა. აქ 200-მდე ადამიანი იყო დასაქმებული, მაგრამ ახლა მხოლოდ დაცვის რამდენიმე თანამშრომელი იმყოფება. ისინი ტერიტორიას იცავენ და ქარხნის უმოქმედობის გამო უკმაყოფილებას გამოთქვამენ. `გასულ წელს ქარხანამ 12 000 ტონა ციტრუსი მიიღო. ცოტა ხანში ახალი ციტრუსის მიღებაც დაიწყება, ქარხანა კი არ მუშაობს~, _ ამბობენ ისინი.
კომპანიას წინა თვეების სახელფასო დავალიანება არ აქვს, მაგრამ თუ ქარხანამ მუშაობა არ განაახლა, ასობით ადამიანი, შესაძლოა, სამუშაოს გარეშე დარჩეს. ქარხნების დალუქვის გამო, ასევე, შეიძლება, გაიზარდოს კომპანიის ზარალი, რადგან გასულ წელს გადამუშავებულ პროდუქციას სარეალიზაციო ვადები გასდის.

შპს `ქართული პროდუქტი~ 2005 წელს, შპს `ქართულმა შაქარმა~ დააფუძნა, რომლის დიდი ნაწილის მფლობელიც გოჩა ძასოხოვი იყო. მასვე ეკუთვნის გურჯაანის ყურძნის და აგარის ვაშლის გადამამუშავებელი ქარხნები. ქარხნებმა გასულ წელს 2 000 ტონამდე ყურძენი და 28 ათასი ტონა ვაშლი გადაამუშავეს. ამჟამად ეს ქარხნებიც გაჩერებულია. კომპანიას, მხოლოდ საშემოსავლო ნაწილიდან, ბიუჯეტში 50 ათასი ლარი შეჰქონდა.
ბიზნესწილები გოჩა ძასოხოვმა წელს, აპრილში გაყიდა. `ქართული პროდუქტის~ 90 პროცენტის მფლობელი თურქეთის მოქალაქე, სებაჰათინ ივდისი გახდა, დარჩენილი ათი პროცენტის მფლობელი, კი _ რუსეთის მოქალაქე ანატოლი ივჩენკო. ძასოხოვმა აპრილში კუთვნილი წილები შპს `ქართულ შაქარშიც~ გაყიდა, რის შემდეგ `ქართული შაქრის~ 100-პროცენტიანი მფლობელი ჯოზეფ ქეი გახდა, რომელიც ბადრი პატარკაციშვილის გარდაცვალების შემდეგ ტელეკომპანია `იმედის~ მესაკუთრეცაა.

`ქართულ პროდუქტში~ ჯერ კონსტიტუციური უსაფრთხოების დეპარტამენტი შევიდა, შემდეგ კი საგადასახადო ინსპექციის აუდიტის სამმართველო. `ორი დღის შემდეგ, მას საგადასახო ინსპექციის შემოსავლების სამსახურის საგამოძიებო დეპარტამენტი ჩაენაცვლა~, _ აცხადებს კომპანიის დირექტორი რამაზ თორთლაძე. მისივე ინფორმაციით, ამ სამსახურმა ფირმა 2007 წლის გაზაფხულზეც შეამოწმა.

კომპანიის დირექტორი ამბობს, რომ ისინი არ ეთანხმებიან მაკონტროლებელი ორგანოების სამოტივაციო წერილს, რის საფუძველზეც ისინი ქარხანაში შევიდნენ: `კუდმა წარმოადგინა ბრძანება, რომელშიც ეწერა, რომ ჩვენს საბუღალტრო აღრიცხვაში გაყალბებული დოკუმენტაცია ინახებოდა. თუმცა ჩხრეკის დროს ეს არ დადასტურდა~.

დირექტორი ვერ ხვდება, რის საფუძველზე დაინტერესდნენ მაკონტროლებელი ორგანოები მათი ბიზნესით: `კომპანიას ბიუჯეტის 220 ათასი ლარი მმართებდა, თუმცა დამატებითი ღირებულების გადასახადში 300 ათასი ლარი წინსწრებით ჰქონდათ შეტანილი. ამიტომ ქარხნების დალუქვის მიზეზი ეს არ უნდა გამხდარიყო~.

საგადასახადო კოდექსის მიხედვით, კომპანიას შეუძლია წინსწრები თანხა დავალიანების დასაფარავად გამოიყენოს. `ჩვენ რამდენჯერმე მივმართეთ საგადასახოს, მაგრამ მოთხოვნა ნაწილობრივ დაგვიკმაყოფილეს~, _ ამბობს თორთლაძე.

კომპანიის გენერალური დირექტორის თქმით, ქარხნების გაჩერება ხალხის უკმაყოფილებას გამოიწვევს, ამიტომ ციტრუსის სეზონზე მუშაობის უფლების მიღების თხოვნით მაკონტროლებლებს მათ უკვე მიმართეს. თუმცა, პასუხი ჯერ არ მიუღიათ.
არასაპარლამენტო ოპოზიციის განცხადებით, გოჩა ძასოხოვმა ბიზნესწილები ხელისუფლების ზეწოლით დათმო. `მას საპრეზიდენტო და საპარლამენტო არჩევნების დაფინანსება მოსთხოვეს, რაზეც ძასოხოვმა უარი განაცხადა~, _ ამბობენ `რესპუბლიკელები~. მათივე განცხადებით, ქარხნების გახსნა ხელისუფლებისთვის წინასაარჩევნო პიარ-კამპანიის ნაწილი იყო და არა რეალური ბიზნესის კეთება. თუმცა, დირექტორს არ ახსოვს, რომ ხელისუფლების ან ოპოზიციის სასარგებლოდ კომპანიის ანგარიშიდან თანხები გასულიყო.

რაც შეეხება გურჯაანის ყურძნის გადამამუშავებელ ქარხანას, რამაზ თორთლაძის ინფორმაციით, ის ფინანსთა სამინისტროს მიზნობრივი კრედიტით იყო დაფინანსებული და საწარმომ სახელმწიფოს ვალი ვერ გაისტუმრა: `ხუთ მილიონ-ნახევარი ევროს ექვივალენტი გვქონდა ლარებში აღებული. აქედან, ორი მილიონ შვიდასი ათასი კომპანიას გადახდილი აქვს. საწარმო მომგებიანი არ აღმოჩნდა, ამიტომ, ურთიერთმოლაპარაკების საფუძველზე, კომპანიამ სახელმწიფოს ვალი ნატურის სახით დაუბრუნა~.

თავად გოჩა ძასოხოვს რაც შეეხება, როგორც კომპანიის გენერალური დირექტორი ამბობს, პეკინის ოლიმპიადაზე ის სტუმრის სტატუსით წავიდა და მას შემდეგ საქართველოში აღარ დაბრუნებულა. `რომელ ქვეყანაშია, ვერ გეტყვით~, _ ამბობს რამაზ თორთლაძე.