ვახტანგ ტატიშვილი: სატირალს იუმორით ვამბობ

„ყველა ტელევიზიაში ყველაფერზე ჩამწერეს _ როგორ ვერთობი, როგორი რემონტი გავაკეთე, ქალები როგორ მიყვარს, როგორი ურთიერთობა მაქვს ოჯახთან. არავინ მეკითხება, რას ვფიქრობ იმ ყველაფერზე, რაც ძალიან მაწუხებს. აქ ჩამოსულმა როცა გავიგე, რომ არსებობს გაზეთი, სადაც ჩემს წუხილზე შემეძლება ლაპარაკი, პირდაპირ აქეთ გამოვეშურე. ხომ მომცემთ ამის საშუალებას?" _ იკითხა "ბათუმელების" რედაქციაში მოსულმა ვახტანგ ტატიშვილმა. ის ბათუმში იუმორისტულ შოუში მონაწილეობის მისაღებად ჩამოვიდა. ცნობილი მსახიობი "ბათუმელებს" პოლიტიკურ იუმორსა და საკუთარ პოლიტიკურ შეხედულებებზე ესაუბრა.

ნანა კვაჭაძე/ბათუმელები

_ ბატონო ვახტანგ, თქვენი იუმორი, რომელიც, ძირითადად, პოლიტიკას ეხება, ცენზურას თუ გადის?

_ ჩემთვის არავის დაურეკავს და უთქვამს, ეს არ თქვაო. ოჯახის წევრმა შეიძლება გითხრას გაჩერდი, ეს არ თქვა, მაინც არაფერი არ შეიცვლებაო. საზოგადოებაში სწორედ ეს არ მომწონს, ასეთი დამოკიდებულება მაღიზიანებს.
"იუმორინაში" ბევრი პოლიტიკური კბენაა ხელისუფლების მიმართ, ამიტომ "იუმორინაზე" ხელისუფლება არ დადის. წინა მთავრობას უფრო ჰქონდა იუმორის გრძნობა, ახლა ბრაზდებიან.
_ იცით კონკრეტული ფაქტი, როცა თქვენმა იუმორმა ხელისუფლების რომელიმე წარმომადგენელი გააბრაზა?
_ არა, მაგრამ ეს ადვილი შესამჩნევია, ამას თქმაც არ სჭირდება. ჩემი ლოზუნგი "გადადექი _ გადადექი" კი არა, "გამოსწორდია!" "ბაბუ-ბაბუ", "ზვიადი-ზვიადი" და "მიშა-მიშა" კი არა, ხალხი... ამას დაძახება არ უნდა, გულში უნდა თქვა. "მიშას" მეც ვიძახდი 60-იან წლებში, როცა მიშა მესხი თამაშობდა ფეხბურთს, მაშინ მთელი სტადიონი გუგუნებდა და ეს იყო გულიდან ნათქვანი "მიშა".
_ როგორ ფიქრობთ, თქვენი იუმორი რატომ უნდა აბრაზებდეს ხელისუფლებას?
_ ძალიან მორწმუნე ან ძალიან ცრუმორწმუნე კაცი არა ვარ. ტელეფონით მაქვს გამოწერილი ყოველდღიური ჰოროსკოპი. დღეს ასეთი მესიჯი მივიღე: "რაც არ უნდა დამღუპველად მიგაჩნდეთ ხელმძღვანელობის პოლიტიკა თუ საქციელი, ეცადეთ თავი შეიკავოთ კრიტიკისგან და ნურავისთან განიხილავთ ამ საკითხს". დავიჯერო, ესეც ჩაწყობილია?
ზუსტად ამ დროს დაბარებული ვიყავი აჭარის ტელევიზიაში, უნდოდათ ჩაეწერათ საჭმელს როგორ ვაკეთებ. უნდა წავსულიყავი ტელევიზიაში შუა მარხვაში და მესწავლებინა ხალხისთვის, როგორ უნდა გააკეთონ საჭმელი?! მიეცი ხალხს ხორცისა და ყველის ყიდვის საშუალება და ნახე, როგორი საჭმელი გააკეთოს, სულ არ უნდა ამას ჩემი სწავლება. თან ყველა ტელევიზიაში ამაზე რომაა ლაპარაკი? "იმედშიც" და "რუსთავი 2 –შიც", ასე ვეძახი მე მაგათ.
ამიტომაც ავდექი და პროტესტის ნიშნად თქვენს გაზეთში მოვედი. მილიონი ჟურნალისტი მოდის ჩემთან, მხოლოდ იმას მეკითხებიან, რა საჭმელი მიყვარს, როგორ დავდიოდი ქალებში, რაიმე კურიოზს ხომ ვერ გავიხსენებ... არავინ მეკითხება, რას ვფიქრობ იმაზე, რაც ქვეყანაში ხდება.
– და რას ფიქრობთ, თქვენი აზრით, რა ხდება საქართველოში?
– დემოკრატია, რომელიც გვეუბნებიან რომ გვაქვს, არის ფასადური. არასოდეს ვყოფილვარ მიტინგებზე, ერთადერთხელ წავედი, შარშან, 2 ნოემბერს... ხელისუფლებას ხალხი მტერი ჰგონია... მაშინ მიტინგი დაარბიეს და მერე პოლიციას მადლობა გადაუხადეს ხალხის დარბევისთვის.
თანამედროვე ქართული დემოკრატია ჩერნობილის ტრაგედიას მაგონებს. ეს კატასტროფა 1986 წლის 26 აპრილს მოხდა. "პერესტროიკა" გამოცხადებული იყო მაშინ, მაგრამ ჩერნობილის ტრაგედიის შესახებ მხოლოდ 2 მაისს თქვეს, პირველი მაისის აღლუმის შემდეგ. ექვსი დღე ავარია არ გამოაცხადეს. იცით რატომ? პირველ მაისს რომ "დიმპიტაური" მოეწყოთ. ამ ექვს დღეში კი ბევრი ადამიანი მოიწამლა.
რაც შეეხება ბოლოდროინდელ მოვლენებს. წარმოიდგინეთ დათვი, რომელიც ზოოპარკში ზის, გალიაში და ზედ აწერია, ხელს ნუ შეყოფ, თორემ მოგაჭამს - ხედავ ამას და ნუ შეყოფ ხელს. შეყოფ და... რაც მოხდა ვხედავთ, მოგჭამა სამაჩაბლოც და აფხაზეთიც.
პარლამენტში ერთი და იგივე ხალხი ტრიალებს, ყველა მთავრობაში არიან. კი, მაგრამ სულ მართალი როგორ არის ეს ხალხი? ყველა მთავრობაში კარგად იყო და პროტესტი არასოდეს გამოხატო. როგორც ბაზარში თამაშობენ ჭიქებითა და ბურთით ყალთაბანდები, ისე გვითამაშებენ მინისტრებს და ამბობენ, იქ კი კარგი მინისტრი იყო, მაგრამ ახლა მთლად უკეთესი იქნებაო.
_ თქვენი აზრით, სწორია, როცა მსახიობი ან მომღერალი პოლიტიკურ კომეტარებს აკეთებს?
_ აბა რას ვშვები ახლა მე?! უმეტესობა, უფრო მეტად ახალგაზრდები, ყურადღებას არ აქცევენ პოლიტიკურ პროცესებს. მაგრამ გვინდა არ გვინდა, ჩვენ, ყველანი პოლიტიკაში ვართ. მაინც და მაინც შენს ნათესავს უნდა დაუნგრიონ სახლი, შენ უნდა ჩაგარტყან თავში, რომ დაინტერესდე რა ხდება ქვეყანაში?! გამოდიან ახალგაზრდა მომღერლები და ამბობენ, პოლიტიკაში არ ვერევიო, მეორე დღეს კი მთავრობის მხარდამჭერ "პაკაზუხა" კონცერტში იღებენ მონაწილეობას. რაც ეს მთავრობა მოვიდა, არც ერთ კონცერტში არ დაუძახიათ ჩემთვის.
_ გინდათ, რომ მიგიწვიონ?
_ რა თქმა უნდა, მინდა და წავალ კიდეც, მაგრამ ჩემს სათქმელს ვიტყვი აუცილებლად. როგორც ჩანს, ამიტომაც არ მეძახიან.
ხალხი იმის გამო კი არ მცნობს, რომ ვუყვარვარ, არამედ იმიტომ, რომ მე მათ სათქმელს ვამბობ. როცა პოლიტიკურ სატირას აკეთებ, უნდა თქვა ის, რაც ხალხს აწუხებს. მსოფლიოში არ არსებობს მთავრობა, რომელსაც ხალხის ერთი ნაწილი არ აკრიტიკებს. მსახიობი სწორედ იმ ნაწილში უნდა იყოს, რომელიც აკრიტიკებს. ხალხის სათქმელი უნდა თქვას იუმორისტმა, "გულს უფხანს" ხალხს ეს იუმორი. მე იუმორს კი არა, სატირას ვაკეთებ. ეს სიტყვა, სატირა _ ძალიან ჰგავს სატირალს. მე ამ სატირალს ვამბობ იუმორით.
– თქვენი თაობის ადამიანებს ხშირად აკრიტიკებენ იმის გამო, რომ გული წყდებათ შევარდნაძისა და აბაშიძის დროინდელ საქართველოზე. ამაზე რას იტყვით?
_ ვეტერანები, რომლებიც 9 მაისს ხვდებიან ერთმანეთს, იძახიან, რა კაი დრო იყო, გახსოვს, ომში რომ ვიყავით სანგარშიო... რა იყო კარგი, ომი და უბედურება? ახალგაზრდა იყო მაშინ და იმიტომ არის კარგი მისთვის. ნიკოლოზის დრო სჯობია თუ ახლანდელიო? _ ჰკითხეს მოხუცს. რა თქმა უნდა, ნიკოლოზის, მაშინ ახალგაზრდა ვიყავიო. ესაა მთავარი. როგორ შეიძლება მომწონებოდა ის დრო, ან აბაშიძე, რომლის დროსაც სუნიც არ იყო დემოკრატიის?
შევარდნაძეს სულ ვაკრიტიკებდი, მაგრამ იმას იუმორის გრძნობა ჰქონდა. შევარდნაძემ როცა ღირსების ორდენი გადმომცა, იმ დღეს ერთ-ერთ გაზეთში ჩემი ინტერვიუ დაიბეჭდა. ჯილდოს რომ მაძლევდა, ვკითხე: თუ გაქვთ გაზეთი წაკითხული-მეთქი. კიო – მიპასუხა, მაგრამ არ ჰქონდა წაკითხული. ინტერვიუში ჟურნალისტი მეკითხებოდა: არ გერიდებათ შევარდნაძე რომ გაჯილდოვებთ, რომელსაც თქვენ მუდმივად აკრიტიკებთო? ვუპასუხე, რა ვქნა, ჩემი პროფესია ესაა, სამაგიეროდ ისე, როგორც ოლღა ბებია, ჩემი ძუძუები ლოცავენ-მეთქი. თქვენ რომ ძუძუები არა გაქვთო? – ჩამეკითხა ჟურნალისტი – რაც მაქვს, იმით ვლოცავ-მეთქი – ვუთხარი.